POMAKLAR’IN YAŞADIĞI BÖLGELER ve NÜFUSU
By
ibrahim Kenar
– May 25, 2011
37
37
37
37
37
37
37
37
37
1- Türkiye ; Pomaklar’ın Türkiyeye gelişi 1878(eski takvime göre 1293 ve bu yüzden Türkiyede genelde 93 macırı adlandırmasıda yapılmaktadır) yılı Osmanlı-Rus savaşından sonra ve izleyen yıllarda yaşanan göçlerle yoğunluk kazanmıştır.
Yerleşim bölgeleri ; Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, İzmir , Kırklareli, Kocaeli,Kütahya,Samsun,Tekirdağ,Muğla (Verilen illerin ilçeleri de dahildir. )
Nüfus genel olarak net tespiti yapılamamıstır. Çünki devletin politik bakış açısı gereği Pomaklar’ı Türk olarak saymaktadır ve sayımlarda diğer etnik kültürlere yaptığı gibi yok saymakta ve Türk olarak kayıtlara geçirmektedir. Uluslararası kayıtlara göre 1878 ve sonrasında yaşanan göçlerde 300bin olduğu ve tabiki sonraki yılardaki nüfus artışı dikkate alınmadan verilmiş bir rakkamdır bu (1965’te Almanya Tübingen Enstitüsü). Son yapılan araştırmaya göre ise(Erciyes Üniversitesi/Türkiyede etnik guruplar .2000.) Pomak nüfusu 600 bin olarak tespit edilmiştir.
2- Bulgaristan ; Pomaklar,Bulgaristan’da Smolyan , Blagoevgrad , Pazarcık, Velingrad, Razlog, Kırcali, Gotse Delcev bölgelerinde ve Mesta Vadisi, Rodop dağlarında sıkışık alanlarda yaşamakatadır .Lofça bölgesi civarında ise küçük Pomak grupları bulunmaktadır. Bununla birlikte Pomakların %90’ı Rodop dağlarının güneyinde bulunmaktadır.
Bulgar İçişleri Bakanlığının1989’da Pomaklar için yaptığı çalışmada, nüfuslarının 268.971 ile toplam nüfusun %3’ünü oluşturduğunu ortaya koymuştur.Fakat bu rakkamlar Bulgaristanda yaşayanlarca çok düşük bulunmakta ve Pomakların milyonluk bir kitleye yakın olduğu belirtilmektedir.
3- Yunanistan ; Yunanistan’daki Pomaklar genellikle Batı Trakya’da yaşamaktadır. Batı Trakya’nın üç ili’nde, çoğunlukla Bulgaristan sınırı yakınlarındaki köylerde,İskeçe, Gümülcine,ve Dimetoka’da yaşamaktadırlar. Pomaklar’ın yaklaşık 40.000’i(İskeçe (Xanthi) ; 27.000 , Gümülcine (Komotini) ’ de 13.000 ) yasak bölge denilen yerde yaşamaktadır. Diğer nüfus Batı Trakya’ya yayılmıştır ve Pomak nüfusu Batı Trakyadaki müslüman azınlığın %35’ini oluşturmaktadır.
4- Makedonya ; Makedonyada Pomaklar Berovo,Debar,Bitola,Struga,Dolna Reka ve Üsküp civarında yaşamaktadırlar.Nüfusları tam tespit edilememekle birlikte toplam 40.000 olduğu söylenmektedir.
5- Arnavutluk ;Arnavutlukta Pomaklar genellikle Makedon sınırına yakın olan Golo veBardo civarında yaşamaktadırlar.Fakat bu güne kadar Arnavutluk Pomakları hakında çokta ayrıntılı araştırma olmamıştır. Hatta tamamen yok sayılmıştır. Tahmin edilen nüfuslarına bakıldığında garip gelmektedir. Çünki kaynaklar Arnavutluk’taki Pomak nüfusunu 80.000-120.000 olduğunu tahmin etmektedirler.
6- Diğer Yerler ; Tüm bunların yanında 1878 göçleri döneminde 1.000 ailenin İtalya’ya ve 1.000 aile’ninde İsviçre’ya göçettirildiği ve iskan edildikleri verisi mevcuttur.
İbrahim kenar /Nisan- 2007
