Pomak.eu
Türkçe => Tarih => Topic started by: Тоска on April 19, 2010, 13:01
-
BALKANLARDA BİR ORMAN İÇİNE TERK EDİLMİŞ, ŞAMAN-TENGRİ TAMGALARI BULUNAN, MEZAR TAŞLARI KİMİN ?
Resimlerini sizlerle paylaşmış olduğum,mezar taşları hakkında Balkanlar da Bulgaristan da,yapmış olduğum çalışmalarda,mezar taşlarının yanlarında Kur’an Taşıyan Dervişlere ait olduğunu ,Bulgar arkeolog ve Tarihçiler karşılıklı yapmış olduğum konuşmalar neticesinde bana aktartırlar,ama ortada bir tuhaflık var idi bu enteresan durum,bu mezar taşları Müslüman dervişlere ait ise üzerlerinde Arapça veya Osmanlıca yazıların bulunması gerekiyordu,bu soruyu sorduğumda bana söylenen bu konuyla fazla ilgilenmemem hususunda bir öneri olmuştur,acaba üzeri kapatılmak istenen ne idi,ve araştırmalarıma ferdi olarak başladım ve devam ettim,mezar resimlerini,Ülkede bulunan Tüm Cemaat ve Tarikatların internet sitesine mail olarak attım,Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı,Türk Tarih kurumu,ve Türkiye de bulunan bir çok tarih ve ilahiyat fakültesinde bulunan değerli öğretim görevlilerine,hatta tarih konularını tartışan Tv programlarına ama hiç birinden bir sonuç alamadım.
Bir ara bir arkadaşımın önerisi ile resimleri,İspanya da bir üniversitede bulunan bir Prof. Öğretim üyesine gönderdim,ve kısa zamanda bana maille dönerek bu taşların çok eski mezar taşları olduğu,Avrupa ve Orta Asya bilgi ve tarih akışıyla ilgili olarak bir köprü vazifesi göreceğini,Bulgaristan devletinin böyle bir hazineye neden sahip çıkmadığını bir tarihçi olarak üzüntü ile karşıladı,ve bunu bir AB projesi olarak yapmayı bana önerdi.
Ama ben bunu kabul etmedim etmememin nedeni ise,bu mezar taşları belki bir keşifti ve bu keşfi de yapan ilim ve tarihçilerin Türk olmasını istemiştim.
Daha sonraki aylarda,İspanyadan telefonumu alan bazı öğretim görevlileri ve Tarihle uğraşan kişiler Bulgaristan da gelerek mezar taşlarını görmek istediler ve hatta bu mezar taşlarının yerini göstermem karşılığında bana,yüksek miktarda para teklifinde bulundular,ama kabul etmedim.
Bulgaristan Deliorman bölgesinde bir orman içerisinde kamufle edilmiş benimde tesadüf sonucu rastladığım bu mezar taşlarının tarihe bir,ışık tutacağı kanaatindeyim.
Bulgaristan Osmanlı öncesi tarihi,ile ilgili olarak Tuna Bulgar devletinin kurucularından Han ASPARUH,ve sonra hükümdar olarak başa gelen Han TERVEL, Han, OMURTAG, Han KURUM un mezarları halen yerleri bulunamamış,ve nerede olduğu belli değil.
Değerli Tarih sever ve araştırmacılar;
Bu mezar taşlarının üzerlerinde,yazı yok,resimlerden de görüleceği gibi mezar taşlarının üzerinde,Tengri,Şaman,hançer,ve İpler ile aslılı torba işaretleri,Eski Türklerde ki ölüm işaretleri mevcut.
Benim Şahsi olarak yapmış olduğum araştırmalarda,bu şekilde yaşayan ve hareket eden ve yukarıda saymış olduğum Tamga ve inançları taşıyan üç unsura rastladım,bunlardan birincisi Hoca Ahmet Yesevi nin Bizzat kendisinin kurmuş olduğu,Şaçlı İşanlar Örgütü,Bu örgüt çok gizli bir şekilde hareket eden ve Balkanlara kadar uzanmış bir örgüt ve Bu örgüt üyelerinin saçları uzun ve anlarında Kur’an Taşıdıkları torbalar vardı.
İkincisi ise,M.S :931 de Balkanlarda Bulgaristan da Kiliseye karşı ayaklanan ve Ortadoks Kilissi tarafından Sapık ve Asi olarak ilan edilip,13 asrın otalarında,Osmanlının Balkanlara gelmesiyle Müslüman olan Bogomiller veya Pomak Diliyle Torbeşhiler,Torbeşhiler yanlarında taşıdıkları torbalarda bulunan kitaplar vardı ve gezici keşiş gibi hareket ederlerdi,
Üçüncü bilgi ise,mezar taşlarında yazı bulunmamakta ama,mezar taşlarında ki,simgelerde uzun şaçlı oldukları görülüyor,bilindiği üzere Osmanlı akıncıları ve Alperenler uzun saçlı kişilerdi,buda bir olasılık tabiî ki,
Ama en önemlisi,Bulgaristan Tarihi ve balkan tarihi için önemli olan bu mezar taşları,sadece tek bir yerde olması şöyle çok enteresan.
MS: 5 asırda ölmüş olan,Batı Hun İmparatoru Atila nın mezarının nerede olduğu belli değil,Balkanlarda Tuna nehri kenarına defin edildiği biliniyor,bu mezar taşlarının bulunduğu ormanlık kesimde Tuna Bölgesinde.
M.S :681 yılında Tuna Bulgar devletini Kuran Han ASPARUH un mezarı nerede olduğu belli değil,beklide bu mezar taşlarının bulunduğu yerde Büyük Türki Han ASPARUH gömülü.
Tabiî ki bunlar bir varsayım,ama Bu zamana kadar bu mezar taşlarının kime ait olduğu hususunda Gerek Bulgaristan da,gerekse Balkanlarda ve Türkiye de,Akedemik alanda bir,kesin belge ve hüküm yok,bu bağlamda sizler ile paylaşmış olduğum bu resimlerin akademik seviyede ve tarih severler tarafından paylaşılıp belki bir tez ve doktora çalışması alanında kullana bilineceği kanaatindeyim.
Türk Tarih ve Kültürü Seven Tüm Dostlara Sevgi Ve Saygılarıma.
Emrah BEKCİ
Araştırmacı Tarihçi-Yazar
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi41.tinypic.com%2F2po2lpv.jpg&hash=121622cfbb195c499b5cf7e51fd3a30a333cd117)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi40.tinypic.com%2Ficr8tw.jpg&hash=dad614ec6b68ed1307ae2c52f28b622a46525b30)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi40.tinypic.com%2F140b5ok.jpg&hash=5da43be01d7e800c6e9d65998e2adad7783fb5fe)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi42.tinypic.com%2F2vufyh2.jpg&hash=4f56ce482e72a286dbf62d79aa14fff54cb7cc86)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi44.tinypic.com%2F28aiycm.jpg&hash=00d0075f49a7a9c0acdb189827005837d2a826fe)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi41.tinypic.com%2Fqns801.jpg&hash=19f64888d2a09355b65fd5844a74435af709f650)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi41.tinypic.com%2Fv60vfb.jpg&hash=773517f9b7046e7707ae7d7d987c3494df24892b)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi42.tinypic.com%2Fse6n8i.jpg&hash=226adec342d073778f19c330c1cd126cfebcec86)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi40.tinypic.com%2F72wykm.jpg&hash=efb62643985beb0e30b5db56394cb7cb84ada25e)
-
En başta bu mezarların kendimce kesinlikle Asparuh vesaire kadim bulgar hanlarına ait olabileceği kanaatini taşımıyorum.
Osmanlı dönemi mezar taşlarının olmazsa olmazı arap harfli olmalarıdır.
Ancak bu mezar taşları görünen odur ki arapça hiç bir harf, yazı ve işaret içermemektedir.
Buna rağmen bu mezar taşların tüm gizemine karşın yine de osmanlı dönemine ait olduğunu gösteren en belirgin işaret bence Osmanlı dönemi başlıklarını, kavuklarını taşıyor olmalarıdır.
Osmanlıca-arapça eski yazı içermemesi benim için tümüyle yeni bir olgudur. Kendimce bunu açıklayamıyorum.
Belki bu durumu kısmen Deliorman bölgesindeki Alevi-bektaşi kültürlerine bağlamak olasıdır.
Yazı yerine simgeler kullanılması buna işaret edebilir. Ama ben dahi bunu bir tahmin olarak öne sürüyorum. Kuvvetli bir tahmin..
Kuran kesesi simgesi yada mektup çantası ihtimalinden hangisi akla daha yakın..
Ben posta tatarlarını anımsıyorum. Bu mezarlar posta tatarlarına ait olabilir mi? Araştırmak gerek.
Araştırmacının Asparuh Han yorumu çok heyecan verici olsa da ben açıkça osmanlı dönemine ait olduğu kanaatini taşıyorum.
Acaba başka ne tür yorumlar geliştirilibilir meraktayım.
-
Sevgili Önder; sevgili Mustafa; merhaba...
Aktardığınız "Emrah Bekçi" ye ait mesajda yer alan mezar taşları benim de ilgimi çekti. Bu nedenle Prof. Dr. Engin Beksaç'a (Trakya Üniversitesi- Güzel Sanatlar Fakültesi- Trakolog) link vererek, göz atmasını ve ne düşündüğünü söylemesini rica ettim. Hoca;..
Buranın geç dönem'lere ait bir osmanlı mezarlığı olduğunu söyledi. Alevi/Bektaşi inanç formuna ait simgeler mevcut diyor. Mushaf kesesine benzeyen asılı torbaların " Cüz Kesesi" olarak adlandırıldığını ve kurandan cüzlerin bu şekilde taşınmasının bir Bektaşi geleneği olduğunu belirtti. Uzun saç simgesinin de aynı çevreye işaret ettiğini vurgulayarak, muhtemelen Bektaşi Yeniçeri'lere aittir ve Pomak olmaları da mümkün diyor.
Saygı ile...
Recep Memiş
-
Merhaba Recep, Seni tekrardan aramızda görmek güzel. Deliorman bölgesinde bildiğimiz kadarı ile yerleşik pomak unsuru yok fakat konumuzla bağlantılı olarak pomakların sünnileşmeden önce islamiyeti seçmelerinde bektaşilik ve/veya tasavvuf kültürünün rol oynayabileceğinin de altını çizmekte fayda var. Zira özellikle 18. yüzyıl ortalarında osmanlı yönetiminin balkanlarda bir nevi sünnileştirme operasyonu yaptığı dile getirilmektedir. Lakin bunu teyit etmek için daha fazla kaynağa ihtiyacımız var.
-
Merhaba Recep,
Yorumlarına katılıyorum. Mezar taşlarının Alevi-Bektaşi kültürüne ait olması en güçlü olasılık.. Deliorman bölgesi de Bulgaristanda Alevi-Bektaşiliğin güçlü bir merkezidir. Pomak olma ihtimalini çok az buluyorum.
Diğer yandan Önder'in Pomaklar üzerindeki sünnileştirme uygulamaları konusunun araştırılması gereken önemli bir sav olduğunu düşünüyorum. Osmanlı döneminde Rodoplarda medrese sayısının 70-80 civarında olduğunu okumuştum. Bu Rodoplar ölçeğinde fazla bir rakam.. Bu da sünni öğretinin bu stratejik bölgede ne denli vurgulanmaya çalışıldığını gösteriyor.
Tarihimizi aydınlatmak üzere osmanlı kayıtlarını çok iyi inceleyecek araştırmacı ve bilim adamlarına ihtiyaç var.
-
Izviniavam se no moje li da prevedete pone nai vajnoto, zastoto temata mi e mnogo intersna a ne razbiram vsicko napisano. Blagodaria.
-
Zdrasti balkandjiq, Temata e svyrzan s nameren kamyk v deliorman. (originalen) Nadpis nqma no ima priznaci v kamyni.
-
Zdrasti balkandjiq, Temata e svyrzan s nameren kamyk v deliorman. (originalen) Nadpis nqma no ima priznaci v kamyni.
Kakvi sa tezi prinaci Onder?
-
Merhaba Recep,
Seni aramaizda tekrar görmek ne guzel...
Hosh geldin... :)
-
Kakvi sa tezi prinaci Onder?
Naprimer
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi44.tinypic.com%2F2r7an1s.jpg&hash=0762a979db5fef8be8f7fbb9d78fd8436cb0fbd6)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi41.tinypic.com%2F2hykgy.jpg&hash=1b4a41db3120666722e37da4648ce65365810124)
-
Dosta intersno, ednoto mi prilica na ovcarska torba a za drugoto ne sam siguren. Bi li poqsnil kakvo znacat?
-
Dosta intersno, ednoto mi prilica na ovcarska torba a za drugoto ne sam siguren. Bi li poqsnil kakvo znacat?
Balkancı'nın yazısının türkçe tercümesi :
Çok ilginç birisi benim çoban torbasını andırıyor diğeri hakkında emin değilim. Acaba birisi ne olduğunu açıklayabilirmi?.
-
Sevgili Önder, Mustafa ve Rahmiye [ya da"Rahmie" :) ]... "Yeniden" demek ne kadar doğru bilemiyorum ama; yeniden Merhaba!...
Belirli bir disiplinden uzak ve kişisel merak düzeyini aşmayan ilgimle; "Pomak" tartışmalarından, hiçbir zaman büsbütün uzaklaştığım söylenemez aslında... Sitedeki etkinlikleriniz ve sizler; her zaman kapsama alanında kaldınız yüreğimin... İlgi ve takdirle izledim; "islamlaşma" sürecine ilişkin somut verileri derleyişinizi... "Pesnalar" başta olmak üzere, sitenin değişik sayfalarında biriken folklorik malzemeler heyecanlandırdı beni hep.... Ve tartışmalar ilgimi çekti daima; özellikle okuyamadığım Bulgarca bölümde yürütülenlerinde neler kaçırmış olabileceğimin üzüntüsü içinde takdirle izledim sizi. Gündelik hayatın meşguliyetleri içinde yükselerek alçalarak ilerleyen ama hiç kesintiye uğramayan bakışlarımla...
Giderek artan saygıyı hakeden emeklerinize teşekkür ederek "yeniden" selamlıyorum sizi...
Her daim sevgi ile...
-
Konuyla ilgili bir kaç resim daha var. Müsait bir zamanımda onlarıda yükleyeceğim.
-
merhaba arkadaslar bu tür mezar taslardan bizim yöremizde de rastlanir eski mezarlarda görülür duyduguma göre osmanli döneminde din adamlarina olanlara mezar taslarina arapca yazi yazarlarmis .olmayanlara ise normal taslar resimlerde gördügümüz osmanli döneminde giyilen sapkaya benzeyen tastan heykel daha dogrusu kisiyi benziyecek sekilde kadinlarin mezar taslari daha ince kafalari daha kücük sapkasi da .kücük cocuklarin mezar taslari daha kisa olur sanirim türkiyedede
durum aynidir eski bi osmanli mezarliga ugrarsaniz yerinde göreceksiniz .saygilarim i sunarim
-
Onder, pak ste te pomolya za prevod :)
-
Osmanlı döneminden kalan mezar taşlarının karakteristiğine bakacak olursak; mezar taşları mutlaka mezarda yatan kişinin hayattaki sosyal statüsünü, cinsiyetini yada çocuk olup olmadığını açıkça göstermektedir.
Osmanlı döneminde hemen her sosyal statündeki kişi kendine özgü bir başlık taşımaktadır. Bu durum mezar taşlarına aynen yansımıştır. Mezar taşının niteliği o kişinin rütbesini de tanıtmaktadır.
Deliormandaki mezar taşlarındaki eski osmanlıca-arapça yazı olmaması ilginç olduğu gibi, uzun saç biçimindeki işaretler de kesinlikle kadın mezarı olduğunu göstermemektedir. O dönemde uzun saçlı hangi sosyal statü veya görevli insan grubu vardı tarihçilere sormak gerek. Osmanlı dönemi kadın mezar taşları çiçek motifleri ile bezelidir. İlmiye sınıfına mensup hocalar yada paşa gibi yöneticilere mensup olanların mezarları başında kendi başlıklarını taşıyan mezar taşları bulunmaktadır.
Alevi-Bektaşi kültüründe uzun saçlı olmanın anlamı ve yeri ne idi. Yada benim az da olsa posta tatarları olabileceği yönündeki varsayımım ne denli olasıdır. Uzun saç tatarlarda yaygınmıydı ? Bu arada Alperenkırım neredeler, bu konuda belki söyleyecek bir sözü olabilir ?
-
Konuyu yeni fark ettim. Açıkçası benim konu hakkında bilgim yok. yazılarınızı okudum, bir iki tahmin de ben ekliyeyim.
Öncelikle Balkanlarda bildiğim kadarı ile Alevilik ve Bektaşilik bir birinden farklı burdaki bektaşiler alevi değiller. Mezar taşları konusun da da Deliorman bölgesinde yaşamış olan toplulukların incelenmesi gerek diye düşünüyorum. Bektaşiliğin ve Aleviliğin dışında daha da farklı bir dini ve siyasi oluşum daha var , Şeyh Bedrettin meselesi. Onun toplumu da incelenmesi gerekir belki bir alaka vardır.
Kıpçak ve eski Kırım Tatar mezarlarına benzemiyorlar , Kıpçaklarda genelde tamga denilen aileyi (sülaleyi yani) belirten işaretler olur.
Ayrıca o bölegelerde sünnileştirme faliyetleri olduğunu bende okudum. Lakin kafamda net olmayan meseleler çok , biliyoruz ki bu işlere oldukça siyaset karıştırıyorlar , alakalı alakasız herkezi alevi ilan edenler mi desem , her türbeye alevi türbesi yakıştırması yapanlar mı desem , Sarı Saltuğu alevi ilan edip onun üzerinden tüm Kırım Tatarlarını alevi ilan edenler mi uzar da uzar. Şeyh Bedrettin toplumunu ben alevi yada bektaşi olarak görmüyorum ve bu toplumun sünnileştirildiğini düşünüyorum.
-
Yeni resimler :
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi44.tinypic.com%2F16h93d1.jpg&hash=eccf7c29f05ed2224c9fe90c5865df1586a26d74)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi43.tinypic.com%2Fcoz8i.jpg&hash=c1b9e9e403c0f44c0e7a36885fb143aa4f858010)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi43.tinypic.com%2Fiofak5.jpg&hash=63254138b57b45d51ebc5d6c29ab16c449031755)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi40.tinypic.com%2F357eyw5.jpg&hash=93a3abc34b92cd3df57da7d99ccb5b31941b1f26)
(https://www.pomak.eu/board/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fi39.tinypic.com%2F259lx86.jpg&hash=5cf1c8100e8cf118890303ef01264a78aa6a2be7)
-
http://www.pomak.eu/board/index.php/topic,3480.msg59021.html#msg59021 (http://www.pomak.eu/board/index.php/topic,3480.msg59021.html#msg59021)
Bu linkte de osmanlı mezar kitabeleri yer alıyor. Karşılaştırma yapıılabilir.
-
Bu resimler benim köyümden.Yorumlar ilginç fakat yetersiz.Başka mezar taşları da var.
-
Neresi? Hangi köy? Belki arastirma yapilabilir, fakat bazi kendini bilmezler simdi gidip zarar verebilirler.
-
Vermişler zaten.Resimlerde de görüldüğü gibi çimento kullanılmış.İyi niyetli ama malesef cahil köydeşim veya köydeşlerim yaptı büyük olasılıkla.Ne kadar zarar verilmiş!5 gün önce köydeydim.Resimler çektim.Köy adını vermek istemiyorum şimdilik.