Произход на името Чепеларе ЕдинÑÑ‚Ð²ÐµÐ½Ð¸Ñ Ð¸Ð·Ñ‚Ð¾Ñ‡Ð½Ð¸Ðº, от които можем да черпим Ð¸Ð½Ñ„Ð¾Ñ€Ð¼Ð°Ñ†Ð¸Ñ Ð·Ð° произхода на името на гр. Чепеларе, за Ñъжаление отново е иÑториÑта на ВаÑил Дечев.
Според него наименованиÑта на много от меÑтноÑтите и планините около Чепеларе произлизат и Ñа Ñвързани ÑÑŠÑ ÑобÑтвениците им юрюци през оÑманÑÐºÐ¸Ñ Ð¿ÐµÑ€Ð¸Ð¾Ð´, преди Ñ‚Ñхното изкупуване от меÑтните жители.
И по-конкретно ÑÑŠÑ Ñелищата, около които Ñа зимните паÑища (кашлите) на поÑочените юрюци, където те прекарват по-голÑмата чаÑÑ‚ от годината (Ñ Ð¸Ð·ÐºÐ»ÑŽÑ‡ÐµÐ½Ð¸Ðµ на лÑтото, когото Ñа в Родопите) или Ñ Ð¼ÐµÑтата, от където юрюците-ÑобÑтвеници мигрират, за да дойдат по-къÑно в Беломорието и Родопите.
Такива Ñа меÑтноÑтите: Караманица от гр. Караман в Мала ÐзиÑ; Боклуджа от Ñ. Боклукьой, ГюмюрджинÑко; Чуфаджиица от Ñ. Чуфаджилар, ГюмюрджинÑко; КеÑариица от гр. КеÑÐ°Ñ€Ð¸Ñ Ð² Мала ÐзиÑ; Калфеница от Ñ. Калфакьой, ГюмюрджинÑко и Ñ‚. н.
През втората половина на Ð¥VІІ век земите в ЧепеларÑката котловина Ñа ÑобÑтвеноÑÑ‚ на юрюка ОÑман бей, който е от Ñ. Чепелли, ГюмюрджинÑко Ñ‚. е. там Ñа неговите зимни паÑища (кашли). ЧепеларÑките Ñи имоти ОÑман бей използва за летни паÑища на Ñвоите Ñтада.
По това време на мÑÑтото на ÑÐµÐ³Ð°ÑˆÐ½Ð¸Ñ Ð³Ñ€. Чепеларе ÑъщеÑтвува Ñамо заÑелище от летни юрюшки колиби, върху което в поÑледÑтвие възниква БелювÑката махала в Чепеларе Ñ‚. е. почти в центъра на ÑÑŠÐ²Ñ€ÐµÐ¼ÐµÐ½Ð½Ð¸Ñ Ð³Ñ€Ð°Ð´.
Юрюшките колиби в котловината меÑните хора започват да наричат Чепелли Ñ‚. е. мÑÑто на юрюците от Ñ. Чепелли, ГюмюрджинÑко.
Ðазванието Чепелли поÑтепенно в меÑÑ‚Ð½Ð¸Ñ Ð³Ð¾Ð²Ð¾Ñ€ е транÑформирано в Чепеларе, като то преминава и върху оформилото Ñе Ñлед това поÑтоÑнно Ñелище при нÑкогашните имоти на ОÑман бей.
ЕдинÑтвениÑÑ‚ документ, които може да бъде приведен в полза на хипотезата на Дечев е владалото за изкупуване на планината Хаджиица край гр. Чепеларе от 1729 г., където Ñе Ñъобщава, че хаджи Юмер от Ñ. Чепелли, ГюмюрджинÑка кааза, от Ñвое име и по пълномощие на другите Ñъпритежатели продава за 800 гроша планината.
Çepelare isminin kökeni Çepelare kentinin isminin kökenine dair bilgi verebileceğimiz tek kaynak ne yazık ki Vasil Deçev’in tarihidir.
Ona göre Çepelare civarındaki yerlerin ve dağların isimlendirilmesinde yerel halkın onları satın almadan önceki sahipleri Osmanlı dönemindeki Yörüklerden gelmekte ve onlarla ilgilidir.
Yerleşimler ile ilgili daha spesifik olarak söyleyecek olursak, bu Yörüklerin çevrede (Rodoplarda oldukları yaz mevsimi hariç) yılın büyük kısmını geçirdikleri kışlık otlakları (kışlakları) vardı; yada Yörük mal sahiplerinin Ege denizi ile arasında Rodoplarda gelip gittikleri yerler vardı.
Bu şekildeki yerleşim alanları şunlardı: Karamanitsa Küçük Asya (Anadolu)’daki Karaman şehrinden, Bokluca; Gümürcine Bokluköy’den, Çufaciytsa; Gümürcine Çufacılar (Çuhacılar)’dan, Kesariytsa Küçük Asya (Anadolu) Kesariya (Kayseri)’den; Kalfenitsa Gümürcine Kalfaköy’den ve benzerleri…
17.yüzyılın ikinci yarısında Çepelare vadisindeki topraklar Gümürcine Çepelli köyünde kışlık otlakları (kışlak) olan Yörük Osman Bey’in sahipliğindeydi. Osman bey Çapalaredeki mülkünü kendi sürülerinin yazlık otlağı olarak kullanmaktaydı.
Bu zamanda şimdiki Çepelare kentinin olduğu yerde sadece yazlık Yörük kulübeleri vardı. Bunun üzerinde şimdi Çepelare kentinin tam merkezinde yer alan Belyuskata mahallesi bulunmaktadır.
Vadideki yörük kulübelerini yerleşik halk Gümürcine’deki Çepelli köyünden gelen Yörüklerin yeri anlamında Çepelli diye adlandırmaya başlamışlardır.
Çepelli adlandırması halkın dilinde yavaş yavaş Çepelare’ye dönüşür ve bunun gibi halihazırdaki kent Osman beyin eski mülkü üzerine kurulur.
Deçev’in hipotezinin lehine yorumlanabilecek olan yegane belge 1729 yılından kalma Çepelare’nin Haciytsa yöresinin satın alınmasına dair belgedir. Gümürcine Kazasının Çepelli köyünden Hacı Ömer, kendisi ve vekilleri adına olan araziyi bundan sonraki sahiplerine satmıştır.
Ä°zvor - Kaynak:
Чепеларе в миналото - Geçmişte Çepelare
http://www.chepelareinfo.org/history.htm