Topic: Marmara bölgesi'ne göç eden göçmenlerin yerleştikleri yerler

[Тоска]

 MARMARA BÖLGESİ’NE GÖÇ EDEN BALKAN GÖÇMENLERÄ°NÄ°N YERLEÅžME SÃœRECÄ° VE YERLEÅžTÄ°KLERÄ° YERLER

Der. Sevcan KUTLU
 
 
Balkanlar’dan Anadolu’ya göçün ilk dönemi, 1804’te Sırpların saldırısı üzerine gerçekleÅŸmiÅŸtir. 1804'te isyan eden Sırpların ÅŸiddet hareketleri sırasında, Semendire' ye baÄŸlı yerlerde Türklere karşı giriÅŸilen katliamdan kaçanlar, Rumeli ve Bosna-Hersek' e göç ettiler.  
1806–1812 Rus yayılmasında Sırplar, Türkler üzerinde tekrar katliam yaptılar. Kaçabilenler Kosova, Ãœsküp ve Manastır civarına yerleÅŸtirildiler. 1826’da yapılan Akkerman AntlaÅŸması ile 150.000 Türk Sırbistan’dan göç etti.   1867 yılında Sırpların zulmünden kaçan BoÅŸnaklardan 150.000 kadarı Türklerle birlikte Anadolu’ya göç etti.  
 
1908–23 arasında 300.000,  
1923–33 arasında da 350.000 Türk Sırbistan’dan göç etti.  
1946–60 arasında 160.000,  
1960–70 arasında da 44.000 kişi göç etti.
 
  Anadolu'ya göç ederek gelenler öncelikle Sakarya Irmağı çevresine yerleÅŸmiÅŸlerdir. Bu yerleÅŸme kapsamında, göçle gelen BoÅŸnaklara barınma yer tahsisi Vilayetler  tarafından yapılmıştır.  Ä°lk yerleÅŸim yerleri Marmara ve Ege Bölgeleri’dir.Türkiye'de tutulan  istatistiklere
göre bu ülkeye 1946 ile 1968 yılları arasında 159.030 nüfuslu 41.950 aile gelmişti.
 
            Türk bilim  adamı Altan Deliorman, 1971 yılında Yugoslavya'dan Türkiye'ye  200.000 kiÅŸinin, bir diÄŸer bilim adamı Cevat Geray ise 283.000 ila 500.000 arasında kiÅŸinin göç ettiÄŸini düşünmektedir. Yugoslavya DışiÅŸleri Bakanlığı Konsolosluk Dairesi'nin bilgilerine göre 1970
yılında Türkiye Cumhuriyeti'nde savaÅŸtan sonra Yugoslavya'dan  gelen  ve  "Göçmen"  olarak tabir edilen kiÅŸilerin sayısı 300.000'dir.  
 
           Göçmenler Ä°stanbul, Adapazarı, Ä°zmir'in kenar bölgelerine yerleÅŸip, orada kendi mahallelerini kurmuÅŸlardır; Pendik, BeÅŸyüzevler, Kartal, Küçükköy ve Yıldırım mahallesi gibi mahalleler bunlar arasında sayılabilir. Küçükköy 1958 yılına kadar ÅŸehre baÄŸlanmamış bir köy olup, Yıldırım mahallesinde Ä°lk göçmen evi aynı yıl yapılmıştır. 1970 yılında bu mahallede, Yugoslavya'dan gelen 20.000 Yugoslav Göçmeni BoÅŸnak'ın yanında az sayıda Bulgar Göçmeni Türk'ün de yaÅŸadığı biliniyor.
 
            Aynı yıl Küçükköy'de 25.000 Yugoslavya Göçmeni vardı. Ä°stanbul'un Asya yakasındaki Pendik ve Kartal'a genellikle Yenipazar'dan gelen göçmenler yerleÅŸmiÅŸti. Ä°stanbul içindeki BayrampaÅŸa, Sefaköy, Zeytinburnu, Yenibosna ve diÄŸer mahallelerde de Yugoslav Göçmenleri oturuyordu. Burada da onları pek rahat bir hayat beklemiyordu. Sokaklar genellikle bakımsızdı ve sadece ÅŸehir dışına giden yollarla baÄŸlantılı ana cadde asfaltlıydı. Yolları arazi sahipleri yaptırır ve  Yugoslav Göçmenlerine  arazi  satışı  yaptıklarında,  fiyata  bu maliyeti  de katarlardı. Arsa fiyatları arz ve talebe göre deÄŸiÅŸiyordu.  
           1958  yılında  arsanın metrekaresi  3  Lira  iken,  1968  yılında  Yugoslav Göçmenleri’nin ani geliÅŸleriyle bu fiyat 100 Lira’ya kadar yükselmiÅŸti. 70'li yıllarda göç ÅŸiddetinin azalmasıyla bu fiyat 50 Lira’ya  kadar  düştü. Göçmenler  evlerini  yaptırabilmek  için  bankalardan  yüksek faizli kredi almak zorunda kalmışlardı. Çok ağır  iÅŸlerde çalışıyor ve bazıları da çalışmak üzere batı ülkelerine gidiyorlardı. Zamanla çoÄŸu kiÅŸi hayatını bir düzene koymayı baÅŸarmış ve göçmenlerin içinden tanınmış iÅŸ adamları, tüccarlar ve siyasetçiler çıkmıştı.
 
Bilim adamları ve araştırmacılar göçmenlerin yaşadıkları bu şehir, kasaba ve köyleri şöyle saptamışlardı:
 
Şehirler; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Edirne, Konya, Adapazarı, Adana, Eskişehir, Manisa, İzmit, Yalova ve diğerleri.
 
Kasabalar; Biga, Erdek, Karamürsel, İnegöl, Söke, Burhaniye, Urla, Aydın, Bilecik, Arifiye, Kilikya, Kütahya, Turgutlu, Çanakkale, Denizli, Muğla, Ceyhan, Havza, Keşan, Gelibolu, Kuşadası, Ayvalık, Yenişehir, Balıkesir, Bergama, Efes, Kırıkkale, Sincan, Maraş, Çankırı ve diğerleri.

Köyler; Domaniç, Yeniköy, Kalafat (Bosnaköy), Yazlık, Karaman, Köseömer, Çavuşköy, Bahçeköy, Çataltepe, Samatlı, Tuzla, Karapınar, Çukurçeşme, Selçuk, Halilbey, İhsaniye, Balıklı, Poyrazlı ve diğerleridir.
 
  Yugoslavya'yla Türkiye arasındaki anlaÅŸma sebebiyle Yugoslavya vatandaÅŸlığından çıkan tüm aileler, Türkiye'ye gelir gelmez soyadlarını deÄŸiÅŸtirmek zorunda kaldılar  (istisnalar hariç). Tümü kendi "iç" ile biten soy  isimlerini TürkçeleÅŸtirerek veya yeni  soy  isimler alarak deÄŸiÅŸtirmiÅŸlerdir. ÇoÄŸu aile geldiÄŸi yerin, bölgenin adını ve kısaltmasını almıştır; Akova veya Sancaklı soyadları bu duruma örnektir. Bazı göçmenler ise Deniz, Yıldız, Demir, Albayrak gibi yeni soyadlarını tercih etmiÅŸlerdir.  AÄŸagüllü'lerin önceki soyadı Hafızoviç'tir. Efsanevi Åžemsi PaÅŸa BiÅŸeviç'Ä°n sülalesi Erik soyadını almıştı. Sancaklılar; Kalkan, Erden, Demirok, Ä°slamoÄŸlu, Salpata,  Ã–ztürk,  Koç, Atasever, Kahraman ve benzeri soy isimleri aldılar.
 
Yugoslavya Göçmen Dairesi'nin 1975 yılına ait belgelerinde Türk şehirlerinden;
 
- Ankara'da 5.805,
- Bursa'da 28.140,
- Ä°stanbul'da 95.197,
- Ä°zmir'de 55.871
 
     Bazı aileler yüzyıldan, hatta  daha  uzun  zamandan  beri  Türkiye'de  yaÅŸamaktadır  ve artık dördüncü göçmen kuÅŸağı vermiÅŸlerdir. Kendilerini BoÅŸnak olarak adlandıran bu insanlar Türkçe’nin yanında BoÅŸnakça' yı da konuÅŸabilmektedir. En baÅŸarılı Yugoslav Göçmenlerden biri  ve  inÅŸaat  sektöründe  faaliyet gösteren ENKA Holding'in sahibi olan Åžarık TARA göçmenler hakkındaki düşüncelerini şöyle ifade eder:

        "Türkiye'ye gelen gençler geri dönmeyecektir. Sancak'tan gelenlerin çoÄŸu zaten memnun kalmışlardır. EÄŸer memnun kalmayan birileri varsa, bu  onların  kendilerinden  de memnun kalmadıklarını gösterir."

  
20. Yüzyılda Bosna-Hersek'  ten,  Sırbistan  ve  KaradaÄŸ'dan Müslümanların Türkiye'ye göçü Balkanlar'ın yeni tarihindeki en büyük göç dalgalarından biridir. Demografik kayıpların yanında, göçmenlerin yokluÄŸu, yaÅŸadıkları ÅŸehir ve bölgelerde, kültürel ve manevi yapıyı da baÅŸtan aÅŸağı deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Böylece terk edilen ÅŸehir ve bölgelerde, yaÅŸanan eski tecrübelerden hiç de farklı olmayan bir ÅŸekilde, Müslümanların maddi ve manevi deÄŸerleri, sayısız kültür hazinesi eserle birlikte, sistematik olarak yok edilmiÅŸtir.
        
Bulgaristan'dan Türkiye'ye beş büyük göç dalgası yönelmiştir:
 
1- Osmanlıların 93 Harbi'nde Ruslar karşısında bozguna uÄŸramasının ardından yaÅŸanan 1878 göçüdür.  
2-  Balkan Harbi'nde yenilgiye uÄŸrayan Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki tüm topraklarını trakya dışında terk etmek durumunda kalması sonucu 1912 yılında gerçekleÅŸmiÅŸtir.
3- Üçüncü büyük göç İkinci Dünya Savaşı sonrası sosyalist rejime geçen Bulgaristan'ın tarım arazilerini devletleştirmesi ve Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılması sebebiyle Moskova'dan Bulgar Devleti’ne yöneltilen, Türkiye'ye misilleme amaçlı Türk göçünün teşvik edilmesi talebi sonucu 1950-1951 yılları arasında yaşanan göçtür. (yaklaşık 155 bin kişi)
4- 1978 yıllarında yapılan göç. (yaklaşık 130 bin)
5- En son göç dalgası  ise 1989 senesinde Bulgar Devleti’nin asimilasyon politikalarına  tepki olarak, dönemin baÅŸbakanı Turgut Özal'ın çabalarıyla gerçekleÅŸmiÅŸtir. (yaklaşık 160 bin)  
 
SoydaÅŸlarımızın geldiÄŸi baÅŸlıca bölgelerin Türkçe ve Bulgarca adlarını ise şöyle sıralayabiliriz:  

Burgaz(Burgas), EskiCuma(Tırgovishte), EskiZaÄŸra(StaraZagora), Filibe(Plovdiv), Gabrovo(Gabrovo), HacıoÄŸlu Pazarcık(Dobrich), Hasköy(Haskovo), Kırcaali(Kardzhali), Köstendil(Kystendil), Lofça(Lovech), Montana(Montana), Pazarcık(Pazardzhik), Pernik(Pernik), Plevne(Pleven), Razgrad(Razgrad), Rusçuk(Ruse), Silistre(Silistra), Ä°slimiye(Sliven), PaÅŸmaklı(Smolyan), Sofya(Sofia),  Åžumnu(Shumen), Varna(Varna), Veliko Tarnovo(Veliko Tarnovo), Vidin(Vidin), Vratsa(Vratsa), Yambolu(Yambol), Yukarı
Cuma(Blagoevgrad)
 
 
BULGARÄ°STAN
    Türk azınlığın en yoÄŸun olduÄŸu Balkan ülkesi Bulgaristan'dır.1908 yılında Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan ettiÄŸi yıllardan, günümüzekadar Türklere soykırımı, sürgün, açlık ve soÄŸuktan kırma, eÄŸitim ve kültür yozlaÅŸmasına tâbi tutma, Türkleri; Pomak, Müslüman Bulgarlardiye  ayırıma  tâbi  tutma  politikalarına  devam edilmiÅŸtir. Tüm bunlardan dolayı Bulgaristan’dan Türkiye’ye 5 büyük göç dalgası yaÅŸanmıştır. Bunlardan ilki 1878 yılında 93 Harbi’nde Osmanlıların yenilmesinden sonra yaÅŸanan göçtür. Daha sonra Balkan Harbi’nde yenilen Osmanlı’nın Rumeli’deki tüm topraklarını Trakya dışında terk etmek durumunda kalması sonucu 1912 yılında Bulgaristan’dan Anadolu’ya göç yaÅŸanmıştır. Cumhuriyet döneminde Türk-Bulgar ikamet sözleÅŸmesiyle göçler bir süre düzene girmiÅŸ, dostluk anlaÅŸmasıyla da Türklerin hakları güvence altına alınmıştır. Ä°kamet sözleÅŸmesiyle Bulgaristan'dan gelmek isteyenler Türkiye'ye serbestçe göç etmiÅŸler ve mallarını tasfiye etmiÅŸlerdir. Ä°kinci Dünya Savaşı’ndan sonra sosyalist rejimi benimseyen Bulgaristan’da iktidar partisi Komünist Parti’nin Türkler üzerindeki politik, kültürel ve dinsel baskısı, köylü Türklere ağır vergiler getirilmesi, ürünlerinin büyük bölümünü devlete
vermeleri için baskı yapılması sonucu 1950–1951 yılları arasında diÄŸer  bir  göç  olayı yaÅŸanmıştır. 1950–51 döneminde Bulgaristan'dan gelenlerin yakınları orda kalmış ve parçalanmış aileler oluÅŸmuÅŸtur. Bu ailelerin birleÅŸtirilmesi amacıyla 21 AÄŸustos 1966'da Türk-Bulgar Ä°kili Bildirisi yayımlanmış, Mart 1968'de "Türkiye-Bulgaristan  Yakın  Akraba  Göçü AnlaÅŸması" imzalanmıştır. Bu kapsamda 1968’den 1976’ya kadar bir göç hareketi daha yaÅŸanmıştır. Bulgaristan'ın "sosyalist tek ulus devlet" kurma projeleri dahilinde 1980'lere gelindiÄŸinde asimilasyon kampanyaları  hız ve ÅŸiddet kazanmıştır.  Asimilasyon  politikası geleneksel Türk kıyafetlerinin giyilmesinin yasaklanması, kamuoyuna açık yerlerde Türkçe konuÅŸulmasının yasaklanmasıyla baÅŸlayıp, 1984–85 arasında Türklerin isimlerinin zorla  
isimleriyle deÄŸiÅŸtirilmesi, Türklerin dini ibadethanelerine gitmelerine izin verilmemesi, bazılarının kapatılması, çeÅŸitli baskı uygulamaları ÅŸeklinde devam etmiÅŸtir. Verilen demeçlerde Bulgaristan'da Türk olmadığı iddia edilmeye baÅŸlanmıştır. Bulgar Devleti’nin bu asimilasyon politikalarına tepki  olarak  Turgut Özal’ın  Ã§abalarıyla 1989  yılında  son  göç  olayı yaÅŸanmıştır.  
    
  1950–1960 yılları arasında Bulgaristan’dan Marmara Bölgesinde Balıkesir’e 1.474, Bursa’ya 2.185, Tekirdağ’a 1.619, Bursa’ya 1.356, Ä°stanbul’a 3.100 aile iskan politikasıyla yerleÅŸmiÅŸtir.     1968–1979 yılları arasında göçenler serbest göçmen statüsünde oldukları ve parçalanmış aileleri birleÅŸtirmek amacıyla göç ettikleri için daha önce gelen akrabalarının yanına yerleÅŸmiÅŸlerdir. 1989 yılında gelen serbest göçmenlerin  bir  kısmı  akrabalarının  yanına  yerleÅŸirken  bir kısmı da devlet tarafından belirlenen yerlerdeki göçmen konutlarına  yerleÅŸmiÅŸlerdir.Bursa’daki Kestel, Görükle Göçmen  Konutları buna örnektir. Ayrıca Kocaeli, Gebze ve Trakya’da birçok göçmene ev sahipliÄŸi yapmaktadır.
 
YUGOSLAVYA

     1971 yılında Yugoslavya’dan Türkiye’ye 300.000 civarında kiÅŸi göç etmiÅŸtir. Yugoslavya’dan gerçekleÅŸen göçün sebebi Yunanistan ve Bulgaristan’da  olduÄŸu  gibi  politik zorlamalardan çok sosyo-ekonomik sebeplerden kaynaklanmaktadır.  Yugoslavya  ile  Türkiye arasındaki anlaÅŸmadan dolayı Yugoslavya vatandaÅŸlığından çıkan tüm aileler Türkiye’ye gelir gelmez soyadlarını deÄŸiÅŸtirmek zorunda
kalmışlardır. Tabi arada istisnalar olmuştur.

        Ä°stanbul, Bursa, Balıkesir, Edirne, Adapazarı, Ä°zmit, Yalova, Çanakkale, Bilecik illerine yerleÅŸen göçmelerin çoÄŸunlukla yerleÅŸtiÄŸi kasabalar ise; Biga, Erdek, Karamürsel, Ä°negöl, Burhaniye, Arifiye ve Ayvalık’tır.   Bosna Hersek Müslümanlarına BoÅŸnak denilmektedir. 1878 Berlin  AntlaÅŸması’na  göre Avusturya-Macaristan  idaresine  verilen BoÅŸnakların  bir  kısmı  Türkiye’ye  göç  etmiÅŸtir.  Ä°kinci Dünya Savaşı sonrası Yugoslavya’da yaÅŸanan  rejim bunalımı nedeniyle de bir kısım BoÅŸnak Türkiye’ye göç etmiÅŸtir.  
 
YUNANÄ°STAN
1820'de Mora Ä°syanı’ndan sonra, Sakız, Girit, Epir ve diÄŸer adalardaki Türklerin korunması, Osmanlılar  için büyük bir mesele oldu. Avrupa'dan gelen gönüllü askerlerle Rum çeteciler, Teselya ve Ege adaları ile Mora'da oturan Türk ve Müslüman halka zulmetmeye
baÅŸladılar ve  32 000 Müslüman Türk’ü öldürdüler. Rusya ile Ä°ngiltere arasında yapılan anlaÅŸma (1826) ile bağımsız Yunan Devleti kuruldu ve Müslüman halkı Yunanistan'dan çıkarma kararı alındı. Mora'  da bulunan Türklere ait arazi satın alınacak, halk, Osmanlı Devleti’nin  bir kısım bölgelerine göç edecekti. Bu teklif Osmanlı Devleti tarafından reddolununca, Rus-Ä°ngiliz baskısına Fransızlar da katıldı. Osmanlı donanması, Navarin'  de yakıldı (20 Kasım 1827). Fransızlar, karaya  asker  Ã§Ä±kardılar.  1828'de  Rusya’da harp ilan edince, Osmanlı Devleti, zor durumda kaldı. Edirne'ye ve Erzurum'a kadar Osmanlı toprakları saldırıya uÄŸradı. Anadolu'ya göç baÅŸladı. Ä°mzalanan Edirne AntlaÅŸması’yla  (1829)  savaÅŸ  son buldu. Yunanistan, Osmanlı Devleti tarafından tanındı. Bölgedeki Türklerin  göç  anlaÅŸması Ä°stanbul'da kabul edildi (1830).  II. Mahmud Han, bu antlaÅŸmayı önce kabul etmek  istemedi, fakat Ä°ngiltere ve Fransa'nın baskısıyla, Mora'  da  oturan  Türklerin  altı  ay  içinde  burayı boÅŸaltmaları istendi. II. Mahmud Han, Mora' da daha fazla kan dökülmesini  istemediÄŸi  için, antlaÅŸmanın ÅŸer'i ÅŸerîfe aykırı olmadığına dair ÅŸeyhülislâmdan fetva aldı, sonra Mora'  dan Türk göçü baÅŸladı. Girit'te Rum katliâmı ÅŸiddetlenince (1864), buradaki Türk halkı zor durumda kaldı. Neticede Girit'ten Anadolu'ya ve Ä°stanbul'a 60 000 kiÅŸi göç etti. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Yunanistan'daki Türklerden bir kısmı, Anadolu'ya göç ettiler. KurtuluÅŸ Savaşı’nı takip eden Lozan AntlaÅŸması hükümlerine göre yapılan mübadele sonunda, Türkiye'ye pek çok Türk ailesi göç etti (1923-1933 yılları arasında 384 000 kiÅŸi). Göçler, 1934-1960 arasında da devam etti.  23  788  kiÅŸi  Türkiye'ye  geldi.  1960-1970  arasında  2081  kiÅŸi Yunanistan'dan Türkiye'ye yerleÅŸti.
 
   Rusların 1828'de Tuna'yı aÅŸarak Edirne'ye kadar gelmesi ve Bulgarları  Türklerin üzerine saldırtması sonucunda bozguna uÄŸrayan ÅŸehir ve kasabalardan, periÅŸan halde 30 000 Türk, Türkiye'ye göç etti. 1876'da Rusya, Almanya ve Avusturya tarafından Balkanlar bölündü. Avusturya, Bosna-Hersek'  i  aldı,  ayrıca  Bulgarlara  ve  Sırplara,  Rusya  himayesinde bağımsızlık verildi. Aynı yıl Bulgarlar, Türklere karşı ÅŸiddet hareketlerine giriÅŸtiler; buradaki Türkleri korumakla görevli Türk ordusunun hareketi, Avrupa devletlerinin müdahalesiyle durduruldu. Binlerce Türk, Edirne, Ä°stanbul  ve Anadolu'ya göç etti. 1877 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra yapılan Berlin AntlaÅŸması’yla Bulgaristan Devleti’nin  kurulması  kabul edildi. Bu durum, Bulgaristan'daki Türkler için kötü oldu ve 1876-1878  yılları  arasında  200 000 Türk Edirne ve civarına yerleÅŸti. 300 000 göçmen, Rumeli'den Anadolu'ya geçti.

   Kuzey Bulgaristan'dan göç eden bir kısım Türkler, Rodoplar'  da  Ruslarla  Ã§arpışan Pomaklarla birleÅŸtiler. 1885-1923 yılları arasında Türkiye'ye 500 000 kiÅŸi göç etti. 1927'den sonra yeniden ÅŸiddet hareketleri görüldü.1923-1933 yılları arasında göç edenlerin sayısı 101 507'dir. Yine Bulgaristan'dan 1934-1960  arasında  272  971  kiÅŸi  Türkiye'ye  göç  etti.  1951-1952  yıllarında Bulgarlar, 154 385 Türk vatandaşını Edirne'ye gönderdi. DoÄŸu ve Batı Trakya ile  Ä°stanbul göçmenlerle doldu.  
 
ROMANYA

Romanya toprakları, Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun idaresindeyken, Besarabya ve Kırım'dan on binlerce Türk buraya yerleÅŸti. 1806-1812 Osmanlı-Rus savaÅŸlarında, Rus orduları Tuna'yı aÅŸarak Åžumnu'  ya kadar ilerlediÄŸi sırada,  Akkerman,  Bender,  Ä°smail  kalelerinde muhasarada kalan Türkler, Dobruca' ya; Eflâk ve BoÄŸdan' da bulunanlar da güneye doÄŸru göç ettiler. Böylece gelmiÅŸ olan bu göçmenlerin sayısı, 200 000 kiÅŸiyi aÅŸtı. BirçoÄŸu da Anadolu'ya ve özellikle EskiÅŸehir'e yerleÅŸti. 1826'da yapılan Akkerman antlaÅŸmasıyla, Müslüman ve Türklerin bu bölgede oturması ÅŸartlara baÄŸlandı. Besarabya, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Rusların eline geçti. Dobruca, Rumenlere verildi. Devam eden Rus saldırılarından zarar gören Türkler, göç etmeye baÅŸladılar. Sonraki yıllarda Dobruca'dan 80-90 000 Türk, yurtlarını terk ederek Anadolu'ya yerleÅŸtiler. Bölgede kalan Türklerin Romen ordusuna alınmak istenmesi üzerine, Türkiye'ye yeniden göç baÅŸladı (1883). 1899'daki kıtlıkta Türk ahâli, Tulça sancağından Köstence ve Tulça yoluyla, denizden Anadolu'ya geçtiler. 1900-1923 arasında, göçlerde bir azalma görüldü. 1923'ten sonra, Dobruca'dan yeni göçler baÅŸladı. 1923-1933 arasında 33 852 kiÅŸi göç etti. Türklerden boÅŸalan yerlere yerleÅŸtirilen Makedonyalı Ulahlar, takındıkları sert tavırlarla, Türk halkını fazlasıyla rahatsız ettiler. Bu durum, yeni Türk göçlerine sebep oldu. 1934'te 15 321 kiÅŸi göç etti. Romen Hükümeti ile yapılan anlaÅŸmalarla, göç  iÅŸleri bir düzene sokuldu. 1935-1939 arası, toplam olarak 64 570 kiÅŸi göç etti. Romanya, 1939'da güney Dobruca' yı Bulgarlara bıraktı ve burada kalan 8000 Türk, 1952'de Türkiye'ye gönderildi. 1934-1960 yılları arasında Romanya'dan göç edenlerin sayısı 87 476'dır. Bu göçmenler, Trakya, Batı Anadolu ve diÄŸer  bölgelere  yerleÅŸtirildiler.  1960-1970  arasında Romanya'dan 271 serbest göçmen geldi.
 
 
  
BALKAN GÖÇMENLERİ’NİN MARMARA BÖLGESİ’NDE YERLEŞTİKLERİ YERLER
 
 
BALIKESÄ°R
 
ï‚·  Ayvalık ilçesi, Küçükköy.
ï‚·  Erdek ilçesi, Balıklı.
ï‚·  Erdek ilçesi, Ocaklar.
ï‚·  Sındırgı ilçesi, Işıklar.
ï‚·  Susurluk ilçesi, Alibey.

BURSA
1891- 1893 yılları arasında Bursa’ya göç olmuştur.
ï‚·  Ä°negöl ilçesi;
1.  Osmandere köyü; Çerkes muhacirler.
2.  Pelidli köyü; BoÅŸnak muhacirler.
3.  Ahi Dağı ormanları; Tırnova muhacirleri.
4.  Dombayçayırı ( Pabuççayırı) köyü; Cuma-i Atik muhacirleri.
5.  Turan köyü; BoÅŸnak muhacirler.
ï‚·  Ä°znik ilçesi;  
1.  Karateke AÅŸireti.
2.  Kavaklıdere köyü; Tırnova muhacirleri.
3.  Mustafaali köyü; Servi muhacirleri.
ï‚·  Mudanya ilçesi;
1.  SoÄŸukpınarköyü; Tırnova muhacirleri.

ï‚·  Orhangazi ilçesi, Turan köyü.
  ÃœÃ§pınar köyü; Eslemiye muhacirleri.
  Balyaz köyü; Eslemiye muhacirleri.
  Hüseyinalanı köyü; Hazergrad  muhacirleri.

ÇANAKKALE
 
ï‚·  Ã‡an ilçesi;
1.  KaradaÄŸ köyüne 1914 yılında Rumlar çeÅŸitli köylerden göç etmiÅŸlerdir.
  Bulgaristan Hülübe ili, Ä°stanimeka ilçesi;
o  Borva (Boroo) köyü; 47 hane,
o  Beliç (Belista) köyü; 11 hane,
o  Gündüzlü (Zornitsa) köyü; 8 hane (Rum+Pomak),
o  Dıroma köyü; 4 hane,
o  Bogurlu (Bogutevo) köyünden 3 hane (Rum+Pomak),
  Razgart (Hazergard) ilçesi;
o  Sultaniye köyü; 8 hane,
o  Manastır köyü; 1 hane,
o  Debreibala köyü;  10 hane (Aralarındaki Arnavutlar daha sonra geri
dönmüştür),
o  Åžumnu köyü; 1 hane,
o  Hardevla köyü; 1 hane.
 
ï‚·  Biga ilçesi;

(Sırasıyla: Köy veya Belde İsmi, Etnik Özelliği, Göç Tarihi, Geldiği Yer *Ülke, Şehir, Köy+)
o  AbdiaÄŸa; Pomak, 1891, Bulgaristan, Filibe, Rahova.
o  Adliye; Muhacir, 1889, Bulgaristan, Filibe.
o  AÄŸaköy; Muhacir, 1880, Bulgaristan, Razgrad/Åžumnu.
o  Akkayrak; Pomak, 1904, Bulgaristan, Filibe, Tomraç ve Küçükköy.
o  Akpınar;  Pomak, 1891, Filibe, Dravna ve Foyna.
o  Aksaz; Mubadele Muhaciri, 1925, Yunanistan, Selanik, Doyran, Langaza, Klepe ve Turgutlu.
o  Akyaprak; Muhacir, 1879, Bulgaristan, Razgrad, Ayazlar köyü.
o  Anbaroba; Muhacir, 1894, Bulgaristan, Osmanpazarı, Razgrad.
o  Arabaalan; Pomak, 1885, Bulgaristan, Filibe, Lakavitsa.
o  Ayıtdere; Muhacir, 1878, Bulgaristan.  
o  Bahçeli (Ä°hsaniye); Bulgar, 1878, Bulgaristan  
o  Bakacak (Ä°pkaiye); Muhacir, 1877, Bulgaristan, Åžumnu, Osmanpazarı.
o  BakacaklıçiftliÄŸi; Muhacir, 1877, Bulgaristan, Filibe, Yeniköy.
o  BalıklıçeÅŸme (Belediyesi); Muhacir, 1878, Bulgaristan, Tırnova, Åžumnu.  
o  Bozlar; Muhacir, 1943, Bulgaristan, Eski Cuma.
o  Camialan; Pomak, 1900, Bulgaristan, Filibe, Daudvu, KuruÅŸu ve Drievu.
o  Ã‡elikgürü; Muhacir, 1881, Bulgaristan, Razgrad, Karaveliler, Hocalar.
o  Ã‡eltik; Muhacir, 1882, Åžumnu, Akyar.
o  Ã‡eÅŸmealtı; Pomak, 1878, Bulgaristan, Botevgrad, Orhaniye.  
o  Ã‡Ä±nardere; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Åžumnu.
o  Ã‡Ä±narlıköprü;  Muhacir, 1848, Bulgaristan.
o  DeÄŸirmencik; Mübadele Muhaciri,  1925,  Yunanistan,  Selanik  DedeaÄŸaç; Muhacir, Bulgaristan, Kosova, Ãœsküp.
o  Dikmen; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Kırcaali, Boruva.
o  DoÄŸancı; Kumuk, 1934,  Romanya ve Bulgaristan Muhacirleri.
o  EÄŸridere; Muhacir, 1871, Eskicuma, Akmehmet Köyü, Åžumnu Nasçı Köyü.
o  Elmalı: Pomak, 1882, Bulgaristan, Filibe, Bukova, Rakovutsa, Drenova.  
o  Eybekli; Pomak, 1878, Bulgaristan, Filibe, Rubcuz; Muhacir, Bulgaristan, Lofça.
o  Gemicikırı; Muhacir, 1881, Bulgaristan, Eskicuma, Kamçıboylu, Åžumnu, Yasçı.
o  Gerlengeç; Muhacir, 1877, Razgrad, Sultaniye, Eskicuma, Popköy.
o  Geyikkırı; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Eskicuma, Balıksu.
o  Göktepe; Muhacir, 1888, Bulgaristan, Eskicuma, Kayabaşı, Hocaköy.
o  Güleçköy; Muhacir, 1881, Bulgaristan, Tunca/Arda Akıncılar Köyü.
o  GündoÄŸdu  (Karantı); Pomak, 1883; Muhacir,  Bulgaristan, Filibe, Evciler,  Åžumnu Terbi Köy, Karlıova.
o  GürçeÅŸme  (ArapçeÅŸme);  Muhacir, 1877, Bulgaristan, Razgrad, Osmanpazarı, Araplar, AÅŸağı Kapdağı ve Ayazlar.
o  Gürgendere; Muhacir, 1884, Bulgaristan, Razgrad, Umur.
o  Güvemalan köyü; Muhacir, 1895, Bulgaristan, Åžumnu; Pomak, Filibe Küççükköy ve Tomaç.
o  Hacı Hüseyin Yaylası; Muhacir, 1891, Bulgaristan,Filibe, Tekke Köy.  
o  Hacıköy (Maksudiye); Muhacir, 1878, Bulgaristan Razgrad, Eskicuma, Åžumnu.  
o  Hacıpehlivan (Hulübeliler); Muhacir, 1878, Bulgaristan, Razgrad, Hülübe.
o  Harmanlı (Fiilik); Pomak, 1878, Bulgaristan, Filibe, Dervisova, Åžumnu, Aydos.
o  Havdan; Pomak, 1881, Bulgaristan Filibe, Poyna, Dravna, Bukfu.
o  HoÅŸoba; Muhacir, 1877, Bulgaristan, Razgrad, Ada Köyü, Lofça.  
o  Ilıcabaşı; Pomak, 1893, Bulgaristan, Filibe, Lakaviça, Corgan, TafriÅŸna.
o  Işıkeli (EÅŸekçi); Pomak, 1896, Bulgaristan, Filibe, Lokavitsa.  
o  Ä°iyasalan; Pomak, 1911, Bulgaristan, Filibe, Tomraç ve Küçükköy.  
o  Ä°skenderköy; Pomak, 1878, Bulgaristan, Filibe, Drenova; Yunanistan, DedeaÄŸaç; Kosova Ronen.
o  Kalafat; BoÅŸnak, 1861, Saraybosna, Kesalak, Bihaç VelikakyaruÅŸa, Sazin.  
o  Kaldırımbaşı; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Razgrad.
o  Kanibey (Popköy); Muhacir, 1883, Bulgaristan, Razgrad, Popköy.
o  Kapanbelen; Pomak, 1869, 1877, Bulgaristan, Filibe, Dobrulu Köyü.  
o  KaraaÄŸaç; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Razgrad, KaraaÄŸaç Köyü.  
o  Karacaali; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Åžumnu, ÇavuÅŸköy, Kurtlar, Saraçlar.  
o  Karahamzalar;  Muhacir, 1897,1934,  Bulgaristan,  Razgrad  Åžumnu,  Akyar,  Åžumnu, Siyahlar.
o  Karapürçek; Romanya Muhaciri, 1934, Köstence, Siyahlar Köyü.
o  Katrancı; Muhacir, 1877, Bulgaristan, Karlova, Bançeliköy.
o  Kayapınar;  Muhacir, 1878, Bulgaristan, Razgrad, Araplar, Hocaköy, Dereköy, Ayazlar.  
o  Kaynarca; Pomak, 1896, Bulgaristan, Filibe, Çatrak, Direnova, Steminak, Çurkuvu ve Sriyavu.
o  Kazmalı; Muhacir, 1883, Bulgaristan, Åžumnu, Dobruca, Pravda, Cumalı.
o  Kemer; Mübadele Muhaciri, 1925, Yunanistan, DedeaÄŸaç, Vardar ve Selanik.
o  Kepekli; Muhacir, 1903, Bulgaristan, Aydos, Kiremitçik Köyü.  
o  Kocagür; Muhacir, 1877, Bulgaristan, Åžumnu, Hocaköy; Razgrad, Kurtlar.
o  Koruoba; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Osmanpazarı, Karınabat, Tırnova, Silistre vs.
o  KozçeÅŸme (Belediye); Muhacir, 1884, Bulgaristan, Åžumnu, Karaveliler.  
o  Otlukdere; Muhacir, 1879, Bulgaristan, Åžumnu, Çobanköy, Osmanpazarı, Tırnova.  
o  Ã–rtülüce; Muhacir, 1904, Filibe, Ä°nebekçi köyü, Kırcaali, Hasköy.
o  Sarıkaya; Pomak, 1879, Bulgaristan, Filibe, Rava, YeÅŸilköy, Tırmış.  
o  Sarısıvat; Muhacir, 1886, Bulgaristan, Filibe, Baruva, (Kırcalı).
o  Sazoba; Muhacir, 1880, Bulgaristan, Razgrad, Kosovina.  
o  Selvi; Muhacir, 1887, Bulgaristan, Åžumnu, Selvi, Görmekçe.
o  Sığırcık; Muhacir, 1877, Bulgaristan, Razgrad, Osmanpazarı, Åžumnu.  
o  Sinekçi; Muhacir, 1880, Bulgaristan, Eskicuma, Nasçıköy, Adaköy, Çukurkışla, Tekeli, Razgrad, BuÄŸular.  
o  Åžakirbey; Muhacir, 1299, Bulgaristan, Eski ZaÄŸra.
o  Åžirinköy; Muhacir, 1880, Razgrad, Kosovina.
o  Tokatkırı; Muhacir, Bulgaristan, Razgrad, Eski ZaÄŸra, Filibe vs.  
o  Yeniceköy;  Muhacir,  1893, Bulgaristan, Pravadi;  Mubadele Muhacirleri, 1925, Yunanistan, Selanik, Florina, DedaÄŸaç, Sofular.
o  Yeniçiftlik (Belediye); Pomak;Muhacir, 1895, Bulgaristan, Belaslatina, Lofça, Bejanova, Palamarsa, Köklüce.
o  Yenimahalle; Muhacir, 1882, Bulgaristan, Razgrad, DoÄŸandere.
o  YeÅŸilköy(Çilingir Mahallesi); Pomak, 1882, Bulgaristan, Filibe, Çilingir Köy.
o  Yolindi; Pomak, 1878, Bulgaristan, Filibe, Naresçan,  
o  Yukarıdemirci; Muhacir, 1878, Bulgaristan, Åžumnu, Eskiköy, Sırtmahalle.
ï‚·  Gökçeada Ä°lçesi;
  Tepeköy.
 
 
 
EDÄ°RNE
ï‚·  Merkez, Bosna köyü.
ï‚·  Havsa ilçesi, Bostanlı köyü. AraÅŸtırma – Ä°nceleme Raporları No: 6
16
Politika ve Kültür Araştırmaları Grubu
 
ï‚·  Havsa ilçesi, Köseömer köyü.
ï‚·  SüleoÄŸlu ilçesi, Akardere köyü.
ï‚·  Uzunköprü ilçesi, Çakmak köyü.
ï‚·  Uzunköprü ilçesi, Sipahi köyü.
ï‚·  KeÅŸan ilçesine 1877-1878 yılları arasında Pomak, Lofçalı ve Plevneli;
  Gündüzler ( Günüzerler) köyüne, Kenar/Ergüç, GülÅŸen, Köse, Büyük, Türker,OsmanoÄŸlu Mehmet, Darcan ve Çetin aileleri,
  Küçük Mandıra köyüne, Gözler, Akgün, Pusatlı Hüseyin, Duran, Gün ve DoÄŸan aileleri yerleÅŸmiÅŸtir.
ï‚·  Ä°psala ilçesine;
  Merkeze, Lofçalı 8 aile
  Karpuzlu, Koyunyeri, Ä°briktepe, Sarpdere ve Koca köylerine, Pomaklı ve Plevneli 39 aile yerleÅŸmiÅŸtir.
Ä°STANBUL
ï‚·  Sirkeci mevkiine 15-24 Ocak 1878  tarihleri arasında 80 bin Muhacir Bulgaristan’dan göçmüştür.
ï‚·  Ã‡atalca ilçesi,  
  Binkılıç,  
  Halaçlı; 1878 Bulgaristan
  Karacaköy Belediyesine;
o  Fatih zamanı 6 hane,
o  93 Harbi’nde 35 hane,
o  Cumhuriyet Dönemi’nde Drama’dan 70 hane, Nasalist’ten 50 hane, Langaza’dan 10 hane, Menlik’ten 11 hane Bulgaristan’dan,
o  Cumhuriyet Dönemi’nde Arnavutluk’tan 3 hane göç etmiÅŸtir.
  YeÅŸilbayır köyüne; 1876-1877 yıllarında Kızanlık Bölgesi’nden 40  Bulgar hane gelmiÅŸtir.
ï‚·  Silivri ilçesi, BüyükçavuÅŸlu, DeÄŸirmenköy, Seymen
ï‚·  Åžile ilçesi, Yeniköy
ï‚·  Pendik ilçesi, SapanbaÄŸlar
 
  Celepköy; 1924 Yunanistan ve Bulgaristan Türkleri.
  DaÄŸyenice köyü; 1877 Bulgaristan muhacirleri.
  Gümüşpınar köyü; 1886  Razgat, Åžumnu, Eski Cuma, Opaka bölgelerinden Bulgaristan muhacirleri.
  Ã‡anakça köyü; 1927-1928 Bulgaristan muhacirleri.
  Karamandere köyü; 1877-1878 zorunlu göç muhacirleri.

KIRKLARELÄ°

ï‚·  Merkez; Dereköy, Ä°nece, Kavakdere, Kavaklı, Kocahıdır, Kuzulu, YoÄŸuntaÅŸ.
ï‚·  Demirköy ilçesi; Balaban, Gökyaka, Hamdibey.
ï‚·  Kofçaz ilçesi; TaÅŸtepe.
ï‚·  Pınarhisar ilçesi; Yenice.
ï‚·  Vize Aksicim ilçesi; Balkaya.
KOCAELÄ°
ï‚·  Karamürsel ilçesi; Akkanat, Hayriye, Ä°hsaniye, Semetler, TaÅŸağıl.
ï‚·  Kandıra ilçesi;
o  Hakkaniye köyü; 93 Harbi Bulgaristan muhacirleri.
o  Dalca köyü; 93 Harbi Razgart ili, Åžumnu ilçesi muhacirleri.
SAKARYA
ï‚·  Merkez; Serdivan, Yazlık,
ï‚·  Kocaali ilçesi; AktaÅŸ.
ï‚·  Pamukova ilçesi;Oruçlu.
ï‚·  Sapanca ilçesi; Ãœnlüce
ï‚·  Akyazı ilçesi; YaÄŸcılar köyü Bosna-Hersek göçmenleri.
ï‚·  Akyazı ilçesi; Arnavut göçmenleri.

TEKÄ°RDAÄž
ï‚·  Malkara ilçesi;Ballı köyü.

YALOVA
ï‚·  Merkez; Arabakonağı, BeÅŸpınar.  
ï‚·  Altınova ilçesi; Ayazma.


Kaynak : Politika ve Kültür AraÅŸtırmaları Grubu  

[Karacaovalı Pomak]

Eksik yerler var.Ya bilerek yazılmadı yada atlandı yada araştırılmadı.

[mustafabyr]

Balıkesir / Gönen de bir çok göçmen köy var mesela Kocapınar Köyü bizim köyümüz.

[AlperenKIRIM]

baya eksikler var , ciddi bir araştırma yapılmamış anlaşılan. Tekirdağ'ın nerdeyse tamamı göçmendir.