Topic: Pomakça- Türkçe kısa cümleler

[Тоска]

POMAKÇA-TÜRKÇE KISA CÜMLELER

Pomakların çoğunluğu 1878-1912 yılları arasındaki dönemde Lofça ve Rodoplar yöresinden
Türkiyeye göç etmek zorunda kalmışlardır. Pomaklar yerleştikleri köylerde 1980 yıllarına kadar
Pomakçayı günlük dil olarak kullana gelmişlerdir.
 
Ancak şehirleşme olgusu ve televizyonun yaygınlaşması bütün yerel kültürleri olduğu gibi
Pomak dil ve kültürünü de erozyona uğratmıştır. Büyüklerimiz evde pomakça konuşurlarken
yeni nesil pomakçayı öğrenememiş ve giderek yaşlıların ölmesiyle pomakça unutulmaya yüz
tutmuÅŸtur.

Halbuki bir pomak için kimliğine, diline ve kültürüne sahip çıkmak en doğal insani bir haktır.
Çalışmamız artık tarihe karışan pomakçayı en azından eski dil özelliklerini koruyarak tespit
etmektir. Bununla amacımız kısmen anne ve babalarımızın dilini hatırlamaya ve yeniden
öğrenmeye çalışmaktır. Diğer amacımız da ileride bu konuda araştırma yapmak isteyecek
akademisyenlere veri sunabilmektir.

Uluslar arası fonetik zorunluluklar gereği pomakça yazımında ç harfi "ch" biçiminde ve
ş harfi "sh" biçiminde gösterilmiştir. Bu zorunluluğun dikkate alınması gerekmektedir.

Bu çalışmamızda Pomakçanın orta rodoplar ağzı esas alınmıştır. Yerel dillerin
kaçınılmaz gereği olarak kullanılan şivenin halen Manisa ve İzmir civarında oturan pomakların
şivesine ve özellikle izmir Kemalpaşa'ya bağlı Beşpınar köyü Pomakçasından derlendiğini
nazara vermek istiyoruz.  Bu çalışma Fililog niteliÄŸi taşımayan bizler tarafından kendi
büyüklerimize danışılarak hazırlanmış amatör ruhlu bir çalışmadır. Amacımız pomakçayı iyi
bilen pomak arkadaşlarımızı daha nitelikli araştırmalar yapmak üzere motive edebilmektir.


Bogutevolu



EYLEMLER:

GETÄ°R:
•   Donesi: getir.
•   Nimoy donesi: getirme
•   Dunesa:getirdi.
•   Nidunesa: getirmedi.
•   Dunesa li?: getirdi mi?
•   Sha dunesam: getireceÄŸim.
•   Nema da dunesam: GetirmeyeceÄŸim.
•   Da dunesa: getirsin
•   Nimoy da dunesa: getirmesin.
•   Donesi: getir
•   Dunela: getirmiÅŸ.
•   Sha dunesa: getirecek.

BIRAK:
•   Ostavitu asoy laf: bu lafı bırak
•   Ostavitu asoy rabuta: bu iÅŸi bırak

SOKMAK
•   Nimoy mushna asoy dupka nekvo!  Bu deliÄŸe bir ÅŸey sokma.
•   Mushnagu adin sheyka asoy dupka: Bu deliÄŸe bir çivi soktum.
 
AYIRMAK-BÖLMEK-PARÇALAMAK:
•   Razdeligu asva: ÅŸunu ayırıver.
•   Nimoy razdeli: ayırma.
•   Uddelihmese mirasan: Mirası ayırdık.
•   Utrebiligu: ayıklayınız.
•   Razdelihmegu vrut partiyata: Bütün eÅŸyayı paylaÅŸtık.

ATMAK:
•   Foarnigu: Atınız.
•   Nimoy foarni: Atma.
•   Foarnigu za mene: Bana doÄŸru atınız.

BENZEMEK:
•   Mesetsa onnoz drugu: Birbirine benziyor.
•   Nimesatsa onnoz drugu: birbirine benzemiyor
•   Kakvosa mene / katu mene: benim gibi

BÄ°TMEK-TÃœKENMEK:
•   Za dasa krata: Bitmeye baÅŸlamış.
•   Pak sha sa utvori rabutana: Ä°ÅŸler tekrar açılacak.

BAĞLAMAK-ÇÖZMEK:
•   Varzay: baÄŸla.
•   Menemi varzaha: beni baÄŸladılar.
•   Umolihi tana udvoarzaha: Yalvardım beni çözdüler.
•   Udvoarzay konen: Atı çöz.
•   Odvarzi: Çöz.
•   Vazelan odvarzi: düğümü çöz.
•   Udvoarza: çözdüm.
•   Udvarzalusa: çözülmüş.

BASMAK:
•   Ustoapi var nega da saspiti: Ãœstüne bas da yapışsın.
•   Staptagu var kamen: Taşın üstüne bastım.

ÇEKMEK:
•   Upina upina doyde: çektim çektim geldi.
•   Upinaygu : çekiniz.

KOVALA:
•   Opadigu glavata: Başından defet.
•   Odmanigu glavasa: başımdan defol.
•   Odmahni od glavasa: Başımdan defol.
 
DEÄžMEK:
•   Dagi ni duboarnish: DeÄŸmeyesin. Sakın deÄŸme..
•   Anvana da nibarnish: Ona sakın deÄŸmeyesin.

DEĞİŞTİRMEK:
•   Nirache dagu primene: deÄŸiÅŸtirmek istemiyor.
•   Asoy rabuta nimojish da primenish: Bu iÅŸi deÄŸiÅŸtiremezsin.

DÄ°ZMEK:
•   Najiji  tesbihan: Tespihi diz.
•   Tespihan  nazizah: tespihi dizdim.

TUTMAK:
•   Aga za fatem sha ta udavem: eÄŸer bir tutarsam boÄŸacağım.


DÜŞÜRMEK:
•   Ud rakisa ispusnah: Elimden düşürdüm.
•   Ä°spusnahgu: düşürdüm.

GEREKLÄ°:
•   Treva li? Lazım mı?
•   Treva li za tebe?:sana gerekli mi?
•   Treva: lazım
•   Ni treva: lazım deÄŸil.
•   Na gudi: hazırla.

KIVIRMAK:
•   Nimoy zoagarchvay knigite: kağıdı bükmeyin.
•   Zoagarchigu asvana: kıvır ÅŸunu.

KOYMAK:
•   Turi: koy
•   Nimoy turi atuka: buraya koyma.
•   Atova nimoy guturay: nuraya koymayınız.
•   Turugu atuva: buraya koyunuz.

ÖRTMEK:
•   Zavimaygu  mene: beni örtünüz.
•   zavimaygu koarpata: başörtünü ört.

UYUMAK VS.
•   Dignay gu: kaldırınız.
•   nimoy dignay : kaldırma..
•   ostani siga: kalk artık.
•   Nimoy ispiye atolka: o kadar uyuma.
•   Soanegu glöadah: rüya gördüm.
•   Nimoy prizeavay: esnemeyin.

GÄ°TMEK-GELMEK:
•   Faf chera hodi: dün gitti.
•   Chera doyde: dün geldi.
•   Utre sha yide: Yarın gidecek.
•   Utre pak sha yide: Yarın yine gidecek.
•   Atam sha yidem: Oraya gideceÄŸim.
•   Kata den hodi: Hergün gidiyor.
•   Kata den varvi: Her gün gidiyor.
•   Vari(varvi) bre natak: Git oraya bre..
•   Vari(varvi) si mari : Git mari (kadın)
•   Ali poslet mene doyde: Ali benim arkamdan geldi.
•   Ali poslet yide: Ali sonra gitti.
•   Stara chileak varvi sas tuyegana: YaÅŸlı adam bastonuyla yürüyor. 
•   Hodihme na dolnata mahala: AÅŸağı mahalleye gittik.
•   Pak yala: Yine gel.
•   Po setna sha doyde: Daha sonra gelecek.
•   Chekay  vrut lyude  da yida: bekle herkes gelsin.
•   Yela tuka: buraya gel.
•   Ä° to da doyde: o da gelsin.
•   Aku yidash: gidersen.
•   Asadef nimoy yese mlogi hodi: buralarda fazla dolaÅŸma.
•   Sha doydeli nishteli niznayem: Gelecekler mi deÄŸil mi bilmiyorum.
•   Varve varve  i zapreasa: yürüdü yürüdü ve durdu.
•   Po chakay: biraz bekle.
•   Oshte ne dushlolu: daha gelmemiÅŸ.
•   Ye nema da hodem. Ben gitmeyeceÄŸim.
•   Ku yima kasmet sha yidime: kısmet varsa gideceÄŸiz.
•   Da beshe iti dushol: keÅŸke sen de gelseydin.
•   Yala nahtuva: buraya gel.
•   Ye sa doydeh: ben geldim.
•   Hodih: gittim.
•   Ye sa varim: yürüyorum
•   Yela: gel
•   Vari: git
•   Sa varna: döndü.
•   Vish atam  adin chileak  da varvi.. Bak orada bir adam yürüyor.
•   Kade li sha yide: Nereye gidecek?
•   Ä°di nahzat: git öteye.

ÇABUK:
•   Haborci: çabuk ol.
•   Haborci yela: çabuk gel
•   Barci vari: Çabuk git
•   Barci dumay: çabuk konuÅŸ.
•   Barci krakni: çabuk adım at.
•   Barci vari: çabuk yürü.
•   Boarce yala: çabuk gel.

KOÅžMAK:
•   Tarchi:koÅŸ.
•   Nimoy tarchi: koÅŸma.
•   Tarcheh ama nimojim da gustignam: koÅŸtum ama yetiÅŸemedim.
•   Firigu: kovalamak
•   Nimoy firigu: kovalama.

GEÇMEK:
•   imali poat da minam/minavam: yol varmı da geçeyim.
•   Day mi poat da minam/minavam: yol ver de geçeyim.
•   Priminay: geçiniz.
•   Minaygu: geçiniz.
•   Kolka sat minava?: Kaç saat geçti?

KALMAK:
•   Ti atam ostani: sen orada kal.
•   Ye nema atam da ostanvam: ben orada kalmayacağım.

YAPMAK-ÇALIŞMAK.
•   Ä°stori: yap
•   Nimoy istori: yapma.
•   Ä°storisi vazeal na prelu: ipe düğüm yap.
•   Pravi: yap
•   Nimoy pravi: yapma.
•   Dubresi ti pravi:  iyi ki yaptın.
•   Mesi: karışmak.
•   Nimoy misa mesi moy rabuta: benim iÅŸime karışma.
•   Nimoy ubigravay briz rabuta: iÅŸsiz dolaÅŸma.
•   Zafatigu rabutana :Ä°ÅŸe baÅŸla.
•   Pargavu kopele: Becerikli genç.
•   Nimoy ostavi asoy denksi rabuta: Bugünün iÅŸini bırakma.
•   Nefelitu dete: tembel çocuk
•   Rabutasana krati: iÅŸler bitti.
•   Nirabuti: çalışmamıyor.
•   Briz rabuta: iÅŸsiz.
•   Rabutnu: çalışkan.     Rabotni: çalışkan.
•   Rabutneyese: çok çalışkan




BİLMEK-ÖĞRENMEK:
•   Kakvo ustana? Ne oldu?
•   Znayishli kakvo ustana?: Biliyormusun ne oldu?
•   Niznayishli kakvo ustana? Bilmiyor musun ne oldu?
•   Niznayem kakvo ustana? Ne oldu bilmiyorum.
•   Ye znaye /znayemse : Biliyorum.
•   Ye niznam: Ben bilmem.
•   Ye niznayem: Ben bilmiyorum.
•   Oti niznayish? Neden bilmiyorsun?
•   Niznayem dezna kakvo: Nerede bilmiyorum.
•   Koya znaye?  Kim bilir?
•   Nipuznava: Tanımıyor.
•   Nipuznavam: tanımıyorum.
•   Niznayem: Bilmiyorum.
•   Pumaski na uchem: pomakça öğreniyorum.
•   Kakvo pisva asoy kniga: bu kağıtta ne yazıyor.

ANLAMAK:
•   Setishlisi? Anlıyormusun?
•   Ni setishlisi?  Anlamıyor musun?
•   Setam: anlıyorum.
•   Ni setam: Anlamıyorum.
•   Setamsa ama nimoga da dumam. Anlıyorum ama konuÅŸamıyorum.
•   Yeti kazam, setilisa?: Ben söylüyorum. Anlıyormusun?
•   Nimujih da setam: Anlıyamadım.
•   Setihse, doydemi akoala siga: anladım. Aklıma geldi ÅŸimdi.


UNUTMAK-HATIRLAMAK:
•   Nimoysa za barey: Unutma.
•   Nimoy zaburi: unutma
•   Yese barci zaburam: çok çabuk unutuyorum.
•   Zaburih: unuttum.
•   Zaburi lisi? Unuttunmu?
•   Ni zabura: Unutmadım.
•   Dagu ni zaburish.:  Unutmayasın.
•   Nimoy zaburavey: sakın unutma.
•   Asiga midoyda na akoal: ÅŸimdi aklıma geldi.

DÜŞÜNMEK:
•   Chüdeha: düşündüm.
•   Nimoysa atolka chudi: O kadar düşünme.
•   Chudisa anoy chileak: O adam düşünüyor.

KAYBETMEK:
•   Za gubisa: kaybettim.
•   Paritesi zagubih: paraları kaybettim.
•   Aku zagubi parite? Paraları kaybettin mi?
•   Ä°zgubisa: kayboldu.
•   Parite izgubisa: paralar kayboldu.
•   Deshtehi naydish? Nerede bulacaksın?

ARAMAK-BULMAK:
•   Kakvo troasish? Ne arıyorsun?
•   Trosam moya pari: Paramı arıyorum.
•   Trosam detenu: ÇocuÄŸu arıyorum.
•   Nimoy troasi? Arama.
•   Nimoy dagu troasish: Aramayasın.
•   Nayde lisi? Naydeli gu? Buldun mu?
•   Naydeli gu adin lajisa: Bir kaşık buldunmu?
•   Naydeligu lajisa: Kaşığı buldunmu?
•   Naydehsi siga: Artık buldum.
•   Asiga nayde: Åžimdi buldum.

KONUŞMAK-SÖYLEMEK:
•   Pravu kazvay: doÄŸru söyle.
•   Nimoy atolka tatoarkay, Poshtamisa siga: O kadar dırdır etme. Sus artık.
•   Nimoy duma nigori nidol: KonuÅŸma aÅŸağı yukarı
•   Rechi mi:   söyle bana.
•   Mene mi rechi: bana söyle
•   Kakvo reche: Ne dedin?
•   Kakvo kazva: ne anlattı.?
•   Kakvo lafi? Ne konuÅŸuyor?
•   Kakvo lafi: ne konuÅŸuyor?
•   Kakvo li duma: Ne konuÅŸuyor?
•   Tebe kolchishte kazvah: sana ne kadar söyledim.

SES:
•   Chuh adin glas: Bir ses duydum.
•   Chuh trakasa dezna kakva: Ne olduÄŸunu bilmediÄŸim bir ses duydum.
•   Kakvasa chuka niznayem: Ne gürültü oldu bilmem.

DÄ°NLEMEK:
•   Slushay mene kak shti kajem: Dinle beni ne söyleyeceÄŸim.
•   Men nislushash kakvoti vikah: Ne söylediÄŸimi dinlemiyorsun.
•   Ye tebe kolkuti kazvah nislushash: Ben sana kaç kere söyledim, dinlemedin.

ÇAĞIRMAK:
•   Menemi rukay: beni çağır
•   Rukay mene: çağır beni

FISILDAÅžMAK
•   Kakvo shaptete: ne fısıldaşıyorsunuz?
•   Na uhotu kakvo shaptete? Kulağına ne fısıldadı?

DUYMAK:
•   Chuvashli? Duyuyormusun?
•   Kakvo chuva: ne duydun?
•   Kakvo chuye: ne duydun?
•   Chuyish li si kakvo vika?: duyuyormusun ne diyor?
•   Ni chuyem. Duymuyorum.
•   Nimoy slushay kakvo vika: Dinleme ne söylüyor.
•   Uslushi maykati: Anneni dinle.

GÖRMEK:
•   Vish: bak
•   Ye sa videm:Ben gördüm.
•   Sha vide: görecek
•   Ne ye vide: görmedi
•   Nivide:görmüyor.
•   Da vide: Görsün.
•   Dali vidva: gördün mü?
•   Dali ni vidva: görmedin mi?
•   Dali vide: Gördümü?
•   Videle gu? Gördün mü?
•   Videhgu: gördüm.
•   Kajemu dagu videm: göster bana göreyim.
•   Faf söan videm: Rüyamda gördüm.
•   Videmse, ya sam ne körovu: görüyorum, kör deÄŸilim.

BAK:
•   Glöaday:Bak
•   Nimoy glöaday:Bakma.
•   Niglöada: Bakmadı.
•   Da glöada: baksın
•   Poglanni. Bak.
•   Puglanna mene: bana baktı.



KİŞİLERLE İLGİLİ:
AÄžIR:
•   Töashka jana: hamile kadın
•   Töashkati kamen: ağır taÅŸ

POMAK:
•   Nesme pumaski lyude: Biz Pomak halkıyız.
•   Nashın zemya  Rodopski Planina: Rodop daÄŸları bizim ülkemizdir.
•   Vrut selski pumatsi igrayet horo: Bütün köyün Pomakları horo oynuyor.

İÇİN:
•   Za: için
•   Za moy: benim için.
•   Za tvoy:  senin için
•   Za mene: bana
•   Za tebe: senin için
•   Za nega: onun için
•   Za nam Bizim için
•   Za vash : Sizin için.

Ä°YELÄ°K ZAMÄ°RLERÄ°:
•   Moy: benim
•   Tvoy: senin
•   Nenguvu: Onun
•   Nashın: Bizim
•   Vashın: Sizin

•   Zanva: (Za anva): Bunun için
•   Zasva: (Za asva): Åžunun için
•   Zatva: (Za atva): Onun için?

•   Anoy: Bu
•   Asoy: ÅŸu
•   Atoy: o

•   Anay:
•   Asay:
•   Atay:

•   Anıy: böyle- bu ÅŸekilde
•   Asıy: şöyle- ÅŸu ÅŸekilde
•   Atıy: öyle- o ÅŸekilde

•   Sıs: ile
•   Sıs nega: onunla.
•   Sas mene: benimle.
•   Sas tebe: seninle.

KİŞİLİK TANIMLARI:
•   Ya sam: Ben…im     
•   Ya sam doktor: Ben doktorum.
•   Ti si: sen… sin.         
•    Ti si po hubava: Sen daha iyisin.
•   To ye: o…dur.   
•   To ye yechishte loshu: O çok sinirlidir.
•   Nesme: Biz…iz.   
•   Nesme pumaski lyude: Biz Pomak halkıyız.
•   Vaska: Siz…in   
•   Vaska ti araba asoyli? Sizin arabanız bu mu?
•   Aneyka: Onlar…ın.     
•   Sichku: hepsi, bütün
•   Vrut: herkes

Ä°SÄ°M VE TANINMAK:
•   Bubaykutu yüme kakvo? Babanın adı ne?
•   Bubaykumu yüme Hasan: babamın ismi Hasan
•   Maykati yüme kakvo beshe? Annenin adı ne idi?
•   Kaktu guzuvash? Adın nedir? (Nasıl tanınırsın?)
•   Ye guzuvam Mustafa
•   Ye sa guzuva Mustofko
•   Ti si mustofko lisi? Sen Mustafa mısın?
•   Ti li si beshe? Sen miydin?
•   Ti li si? Sen misin?
•   Ti li si  Ali? Ali sen misin?
•   Kak sa turila detenu yüme: ÇocuÄŸun ismini nasıl koymuÅŸlar?
•   Kaktu guzuvash? Nasıl tanınırsın. Ä°smin ne?
•    Kak si? Nasılsın?
•   Hubavalisi? Ä°yi misin?
•   Potkur ma turiha: lakap taktılar.
•   Chileakana da puznavat sas potkur: adam lakabıyla bilinir.
•   Asoy chilakan potkur racush: Bu adamın lakabı RacuÅŸtur.
•   Racush: reja ushi: kulak kesen

EVLİ-BEKAR -DÜĞÜN-NİŞAN-GELİN:
•   Ye sam ne leftera: ben bekar deÄŸilim.
•   Asva mumiche glavenu: Bu kız niÅŸanlı
•   Ujenulasaya: evlenmiÅŸler.
•   Uddelihisa: Ayrılmışlar.BoÅŸanmışlar.
•   Nesvadba yima faf gornunu mahala: Yukarı mahallede düğün var.
•   Utre nesvadba sha pravet: Yarın düğün yapacaklar.
•   Nivesta: gelin
•   Nesvadba: düğün
•   Yalayte nahsın nesvadbata: düğünümüze gelin.
•   Nivesta ta yese hubavu: gelin çok güzel.
•   Anay jana töashka: bu kadın hamile.
•   Mumichenu ojeni: kız evlendi.
•   Ujenilusaya: evlenmiÅŸler
•   Neye jenen: evlenmemiÅŸ.
•   Ujenen: evli
•   Mumichagu utsurna: kız kaçtı.
•   Utsurnaygu mumichata: kızı kaçır.
•   Mumiche: bekar kız kardeÅŸ
•   Dashtare: evli kız kardeÅŸ
•   Dashtarinka: kız kardeşçağızım.
•   Nivesta sa rudila, asiga rujdelka: gelin doÄŸum yapmış. Åžimdi loÄŸusa..
•   Yealvu jana: kısır kadın.
•   Mumichena za glavila: kız niÅŸanlanmış

KİŞİLER:
•   Yergene: ergen
•   Kopele: oÄŸlan
•   Mlada: genç
•   yunak: delikanlı
•   Masku: erkek
•   Jenska: kadın
•   Yetarva: elti
•   Lele: görümce
•   Kopelenuya dalu mumichana adin top kikti: OÄŸlan kıza bir demet çiçek vermiÅŸ.
•   Asva mumiche hubava halishta datkaye: Bu kız güzel kilim dokuyor.
•   Chileakana ustareal: Adam yaÅŸlanmış
•   Janana ustareal: kadın yaÅŸlanmış.
•   Istarina lyude po hubavi znayet: YaÅŸlı insanlar daha iyi biliyorlar.
•   Moash / majoa: Kadının kocası
•   Hubaf chileak: iyi adam
•   Paratika chileak: kötü adam
•   Guleam: kocaman büyük
•   Babisa: kocakarı
•   Baba: yaÅŸlı kadın.
•   Anay janasa kanoasvala: bu kadın kınalanmış.
•   Selski yunasi: köyün gençleri.
•   Selski jeni: Köyün kadınları
•   Detski plena: çocuk kundağı
•   Drushka: kız arkadaÅŸ
•   Drugar: erkek arkadaÅŸ.


KARDEÅž:
•   Kutraye tvoytu brad: Hangisi senin kardeÅŸin?
•   Asvasi moytu brat: Bu benim erkek kardeÅŸim.
•   Asvasi moytu sestra: Bu benim kız kardeÅŸim.
•   Nesme bliznak: Biz ikiziz.
•   Bliznakusme: Ä°kiziz.
•   Adin brad yimam: bir erkek kardeÅŸim var.
•   Dıvamina imam sestra: iki kız kardeÅŸim var.
•   Truyisa chilak doyde: Üç adam geldi.
•   Chatvarisa desa yimam: dört çocuÄŸum var.

ÇOCUK:
•   Ä°skuteli detense: ÇocuÄŸu büyüttün mü?
•   Detenu pikalu: çocuk iÅŸemiÅŸ.
•   Kakvotu dete nimoy igra: Çocuk gibi oynama.
•   Nimoy butnay detenu: çocuÄŸu devirme.
•   Kuga rudi dete? Çocuk ne zaman doÄŸdu?
•   Yala detesu rashudi: gel çocuÄŸu gezdir.
•   Detenu panna: çocuk düştü.
•   Uskutaygu detenu: çocuÄŸu kucakla.
•   Uskuteli si desata: çocuklarını büyüttünmü?
•   Detenu yese ubarachanu: çocuk çok kirli.
•   Podvarzi detetu: çocuÄŸun altını baÄŸla.
•   Detenu uplashe: çocuk korktu.
•   Ya sa usrah: korktum.


OYUN:
•   Ä°gra: oyun
•   Ä°grayte: oynayınız.
•   Nimoy igra: oynama.
•   Nimoy igray atuva: burada oynamayın.
•   Desana igrayet: çocuklar oynuyor.
•   Detenu igraye sas grachka:  Çocuk oyuncakla oynuyor.
•   Nimoy lopnay : atlama.
•   Nimoy ripkay:  Zıplama
•   Nimoy sas mene igray: benimle oynama.
•   Detenu igraye sas vortkana: Çocuklar çemberle oynuyor.
•   Nimoy igray sas voda, Shasanakvasite: su ile oynamayın, ıslanacaksınız.
•   Yala saborihme: Gel güreÅŸelim.
•   Ã‡ukayta rakite: el çırpınız. Alkışlayınız
•   Ä°svirke: kaval, düdük
•   Kakvo hubavu isviri: Ne kadar güzel kaval çalıyor.
•   Ä°sviri: ıslık çal.
•   Detenu iska isvirki da pravesh: Çocuk düdük yapmanı istiyor.

AÄžRI-HASTALIK:
•   Kuremas buli: Karnım aÄŸrıyor.
•   Güüsesme buli: Göğsüm aÄŸrıyor.
•   Ochimasa buli: Gözüm aÄŸrıyor.
•   Ohosumu buli: Kulağım aÄŸrıyor.
•   Zabuleya: Acıyor. AÄŸrıyor.
•   Bulima:AÄŸrıyor.
•   Nimoy boarzay, rakota sha ta zabuli: Çabuk yapma, elin aÄŸrıyacak.
•   Parchnisa ustanah: Ä°shal oldum.
•   Fatelu gu parchnisa: Ä°shale tutulmuÅŸ.
•   Nimoy kashle: öksürme.
•   Ã‡ileakan kashle: adam öksürüyor.
•   Detenu priha: çocuk aksırıyor.
•   Akuta buli nugoata? Ayağın mı acıyor?
•   Nugosa na buli: Ayağım acıyor.
•   Uminami siga: ÅŸimdi geçti.
•   Asigami umina: Åžimdi geçti.
•   Primirelaya janana: kadın bayılmış
•   Setnasa usvetila: sonra ayılmış.
•   Stirma izlelu: Çıban çıkmış.
•   Oshtese ne umrelu, oshte jiveya: daha ölmemiÅŸ. Daha yaşıyor.
•   Uhosumi peyna: kulağım çınlıyor.
•   Peynami uhosu: kulağım çınladı.
•   Zabulelusaya: hastalanmış.
•   Kakvo ima anolku balnu: ne kadar çok derdi varmış?
•   Nimoy poashka: inleme.
•   Dubre li si? Ä°yimisin?
•   Koarf muteche: kan akıyor.
•   Rana ustana: yara olmuÅŸ.
•   Doarpagu na garboan: sırtımı kaşı.
•   Nimoy doarpagu: kaşıma.
•   Loshuma nema da doydem: Hastayım. GelmeyeceÄŸim.
•   Moardaygu malku: azıcık kıpırda.
•   Goarchisa: kıvranıyor.
•   Nimoy pukna: patlama !
•   Pukna ut sakantiye: sıkıntıdan patladım.

ÖLÜM VE YAŞAMAK
•   Nimoy utrepay: öldürme.
•   Umre: öldü.
•   Kupaygu adin grom: bir mezar kaz.
•   Tezkasi umresi: teyze öldü.
•   Vrutsa umreli: hepsi ölmüşler.
•   Mlogu da jiveyesh: çok yaÅŸayasın.


BAÅž:
•   Glava: BaÅŸ
•   Veshka: kaÅŸ
•   Klepka: kirpik.
•   Na koakrana kosa mumichana: kızın kıvırcık saçı
•   Boarnisa: Dudak
•   Chervilo: Dudak boyası
•   Usta: Ağız
•   Zoab/ Zıb: DiÅŸ
•   Buza: Yanak


BÜYÜK-KÜÇÜK:
•   Malku: küçük
•   Gulema: büyük
•   Po malku: daha küçük
•   Po gulem: daha büyük
•   Nıy malku: en küçük
•   Nıy gulem: en büyük

GÜZEL-ÇİRKİN:
•   Nimoysa gizdi yese: Fazla süslenme.
•   Yese gizdana mumiche: Çok süslü kız.
•   Yese hubavu mumicha beshe: Çok güzel kız idi.
•   Mumichena ima adin ugledala: kızın bir aynası var.
•   Janana gügleada ugladelu: Kadın aynaya bakıyor.
•   Sharabatu mumiche: Çilli kız.
•   Kamatnu kopele i mumiche: Güzel delikanlı ve kız
•   Daliye hubavu: Acaba güzel mi?
•   Janana pu chernisa: kadın karardı.
•   Janana choarna ustana: kadın kara oldu.




GIDIKLANMAK
•   Yese goskokut asay jana: bu kadın çok gıdıklanır.
•   Nimoyma halay, zara maskokut: Elleme gıdıklanıyorum.
•   Ä°skukuteshkama: beni gıdıklıyor.
•   Zat kamenen sıskrilu: taşın arkasına saklanmış.

GÃœLMEK:
•   Zasmeatu mumiche: güleç yüzlü kız.
•   Moacha gu da pribiye:güldürmeye çalışıyor.
•   Da sasmeye: gülüyor.
•   Nismeyesa: gülmez.
•   Hich sanismeye: hiç gülmüyor.
•   Nimoy sismeyte: Gülmeyin.

Ä°STEMEK:
•   Ä°skam: istiyorum.
•    Ni iskam: istemiyorum.
•   Ä°shtam: istiyorum.
•    nishta: istemiyorum.
•   Rache li?: istiyor mu?
•   Ni rache:  Ä°stemiyor.



ZAMAN VE YER:

NERESÄ° / NEREDE?
•   Kadeye: Nereye?
•   Kadesi: Neredesin?
•   Kadeye hodish: nereye gidiyorsun?
•   Kadeye hodil: nereye gitmiÅŸ?
•   Ot kadesi? Neredensin?
•   Kadeye? Nerede/ nreye?
•   Ot kade: nereden

KÄ°M?
•   Koya: Kim?
•   Koy: kim?
•   Kutra: hangisi?
•   Koy: kim?
•   Koy yide? Kim o? Kim geliyor.?
•   Sichku: herkes

NE ZAMAN?
•   Kuga: ne zaman?
•   Kuga tu: nezaman?

 NEDEN ?
•   Oti: niçin?
•   Za kakvo: ne için?
•   Zashto: Neden?

DEĞİL Mİ ?
    Ali ? DeÄŸil mi?
    Da li ?: DeÄŸil mi?

NASIL ?
•   Kak: nasıl?
•   Za kak:  nasıl

ZAMAN TÜMLEÇLERİ:
•   Parvi/ paren: az önce
•   Poarvu: ilk.
•   Asiga: ÅŸimdi
•   Lö asiga: hemen ÅŸimdi.
•   Snoashta:
•   Ranu: erken.
•   Oshte ranu: daha erken.
•   Aga soavne den: Gün aÄŸardığı zaman
•   Tri Gudini Ustana: Üç Yıl Oldu.
•   Asoy den: Bugün
•   Denas: bugün
•   Sey dene: bu günlerde
•   Nidele setne: haftaya bugün.
•   Du denas: bugüne kadar
•   Ud asva drugu:bundan baÅŸka
•   Ud siga setne: bundan böyle.
•   Tuga: bundan sonra
•   Sıs nega: bununla birlikte
•   isveka/isveki/ısve: her zaman
•   Ä°stiga: yeter.
•   Ä°stiga siga: yeter artık.
•   Ranu yala: erken gel
•   Ostavigusa setne asoy rabuta: bu iÅŸi sonraya bırak.
•   Ud napresh ne beshe asoy rabuta: Bu iÅŸ eskiden böyle deÄŸildi.


YER TÜMLEÇLERİ:
•   Atuka: burası, burada
•   Asoy mesta: bu yer
•   Ut tuka: buradan
•   Atam: orada,
•   Du tam: oraya
•   Du tuka: buraya kadar.
•   Faf srede: ortada
•   Nastranata: kenarda
•   Krayen: kenarda
•   Kray: kenar
•   Nıy krayen: en kenarda

HAFTANIN GÃœNLERÄ°:
•   Nidele: Pazar
•   Punidelnik: Pazartesi
•   Tornik: Salı
•   Sreda: ÇarÅŸamba
•   Chatvartak: PerÅŸembe
•   Cumoa: Cuma
•   Sabuta: Cumartesi

AÅžAÄžI-YUKARI:
•   Hodihte na dol: AÅŸağıya gittik.
•   Ududol doyde: AÅŸağıdan geldi.
•   Ä°disi / Varisi na dol: aÅŸağıya git.

YAKIN-UZAK:
•   Blizu: yakın
•   Deleche: uzak
•   Zat: uzak, öte
•   Uduzat varvi: öteden yürüyor.
•   Uddeleche doyde: uzaktan geldi.
•   Ni nabilizish: YanaÅŸmayasın.

AZ-ÇOK:
•   Mlogu: fazla, çok
•   Yese mlogu: çok fazla
•   Ut kole yechishte: çoktan beri
•   Annosh dıvash hodih do atam: Oraya bir iki defa gittim.
•   Mloga ustana :kaki utushlolu: gideli çok oldu.
•   Nishtu: hiçbir ÅŸey
•   Nema nishtu: hiçbir ÅŸey yok

İÇERİ-DIŞARI:
•   Voatre: içeri
•   Udvoan: dışarı
•   Na vatre: içerde
•   Udvoanna: dışarıda
•   Voatre: iç
•   Fafvoatre: içerde
•   Navoatre: içeri.
•   Nema nikoy: hiç kimse.
•   Nema nikakvo: hiçbir ÅŸey yok.
•   Nema nikoy na voatre: içerde kimse yok.

DÃœN-BUGÃœN-YARIN:
•   Chera hodih na selu: Köye dün gittim.
•   Snoashtasi doyde: Dün akÅŸam geldim.
•   Chera vecher: Dün akÅŸam.
•   Fıf cherasa karaha chuli? Dünkü kavgayı duydun mu?
•   Utre yala: yarın gel.
•   Utre shta varem: yarın gideceÄŸim.
•   Za utreshnik: öbürgün.
 
GECE-GÃœNDÃœZ:
•   Nashtes: geceleyin.
•   Salannash: bütün gece.
•   Kata: her
•   Kata den: her gün

DÖNMEK:
•   Napresh utide: öteye gitti.
•   Ä°di nah zat: git öteye.
•   Nah zad savarna: geri döndü.
•   Ustanalu uduzat: geride kalmış.
•   Savarnay: geri dön.
•   Tasa voarna: geri döndü.

Ä°SE:
•   Aga: eÄŸer
•   Aga za fatem: eÄŸer tutarsam.
•   Aga doydish: eÄŸer gelirsen
•   zari, zaradi: her halde.
•   Dono ta ustane: olsun.(dilek)
•   Ku: ise
•   Kumu: ise
•   Ako:ise
•   zari, zaradi: her halde.
•   Beshe: idi.
•   Kakvo beshe: neydi?

NESNE VE OLGULAR:

TOPRAK:
•   Anno prigoashta poars: Bir avuç toprak
•   Day mi anno prigoashta: bir avuç ver.

AYDINLIK-KARANLIK
•   Ä°sveti voatre: İçerisi aydınlık
•   Voatre töavnuya, zapali lambata: İçerisi karanlık, lambayı yak.
•   Ä°svetigu: ışıklandır.
•   Nimoy isveti: ışık tutma.

GÖKYÜZÜ:
•   Mesechinka izleala: Ay çıkmış.
•   Mesechinkana  sa zagubila: Ay kaybolmuÅŸ.
•   Ä°slela mesechinkana: ay çıkmış.
•   Mesechinkana sa zagubila: Ay kaybolmuÅŸ.
•   Slansene izliza: GüneÅŸ çıktı.
•   Slansene privale: güneÅŸ battı.
•   Asoy vecher mlogo zvezdi yima: Bu gece çok yıldız var.
 
MEVSÄ°MLER:
•   Lyetu: yaz
•   Zima: kış
•   Prolet: Bahar
•   Podzima: Sonbahar

Ä°KLÄ°MSEL OLAYLAR:
•   Moagla paannala, dajdoan ide: Bulut inmiÅŸ, yaÄŸmur geliyor.
•   Nebuna yechishte zamaglenu: Gök çok bulutlanmış.
•   Dajdoan rusi da letne: YaÄŸmur çiseliyor da yaÄŸacak.
•   Slana pannala: kırağı dümüş.
•   Doyde zima za mrazi: kış geldi soÄŸuk oldu.
•   Graduska letela: Dolu yaÄŸmış.
•   Ledoansa stupil: Buzlar erimiÅŸ.
•   Isneguya stupil: karlar erimiÅŸ.
•   Ä°sledilusa: dondum.
•   Izmoarza: üşüdüm.
•   Yese mlogu ima fartuna: çok fazla fırtına var.

KAYMAK:
•   Kadesi putsunah?  Nerede kaydın.
•   Putsunaygu faf asoy mesta:  Burada kaydım.
•   Da sa putsunish:  Kayarsın..
•   Dasa surnush: kayarsın.
•   Nimoy da sa surnush: Kaymayasın.

DEPREM:
•   Putresesa: deprem oldu.




DAVRANIÅž VE AHLAK:

YALAN:
•   Nimoy laji: yalan söyleme.
•   Nimoy izloagay: yalan söyleme.
•   Asoy çileak laya: Bu adam  yalan söylüyor.
•   Nimoy Damini Puslushash: Sakın dinlemeyesin.

ALAY ETMEK:
•   Sas men nimoysa putsmivay: Benimle alay etme.
•   Putsmivasa sas teb: Seninle alay ediyor.

APTAL-ZEKÄ°:
•   Shupavu çileak: Aptal adam
•   Ti si yese hitra: Çok zekisin sen.
•   Yese akalliye jana: çok akıllı kadın.
•   Shupavu çileak: aptal adam
•   Nimoy ustane shupavi: aptallık etme.
•   Shupavilisi? Aptalmısın?
•   Ye sam ne shupaf: Ben aptal deÄŸilim.
•   Chileak sa shupilasuya: adam bunamış.

SURAT ASMAK:
•   Kakvosa putboarni? Neden suratını astın?
•   Nimoysa putboarni: Suratını asma.
•   Yechishte boarni chileak: çok asık suratlı adam.

İYİ-KÖTÜ:
•   Krotku dete:uslu çocuk
•   Loshu dete: aksi çocuk
•   Paratika çileak: Kötü adam
•   Hubava jana: Ä°yi kadın.
•   Asoy çileak briz perde: Bu adam terbiyesiz.
•   Da beshe hubavu: iyi olurdu.
•   Paratika: kötü, yaramaz, fena.
•   Neye paratika: fena deÄŸil.
•   Yechishteye krotku: çok iyi huylu.
•   Yeshe loshu: çok fena.

AHLAKÄ° DAVRANIÅžLAR:
•   Nimoy prikalnasa: yemin etme.
•   Nimoy pravigu klepach: Dedikodu yapmayın.
•   Nimoy klepi: dedikodu yapma.
•   Nimoy gnev: kıskanma.
•   Gnevgu: kıskançlık
•   Nam nimoy data gnev: bizi kıskanma.
•   Nimoy data gnev na mene: beni kıskanma.
•   Yese gnevguya : çok kıskanç
•   Nimoy izloagaygu: aldatma.
•   Nimoy dapsovay: sövme.
•   Nimoysa sardite: küsüşmeyin.
•   Nimoy iskrigu: saklama


DARGINLIK-BARIÅžMA:
•   Nimoysa sardita za yenkas:  BoÅŸuna darılmayın.
•   Ä°zgoditasa: barışın.
•   Nimoyna sardi mene: Bana darılma.
•   Kakvo rasoardish? Neden kızdın?
•   Nimoy rasoarda: kızma. Darılma.Nimoy kara: kızma:
•   Karaygu za asva: bağır ÅŸuna.
•   Pu cherveneluya: kıpkırmızı oldu. Kızardı.
•   Nimoy rasoardi: kızma.

DELÄ°:
•   Nimoy pludeavay: deli olma.
•   Na gudem dastana ludu: Deli etmeye uÄŸraşıyorum.
•   Mene m ana gudih dastanah ludu: Beni deli etmeye çalıştı.
•   Ya sam ne ludu: ben deli deÄŸilim.

FAL-BÜYÜ:
•   Vrachkata gügleada vrachine: Falcı fal bakıyor.
•   Nimoy vrachkana slushay i vearvay: Falcıyı dinleme ve inanma.
•   Magöa nimoy pravi: büyü yapma.
•   Magiyanisa pravi magiya: Büyücü büyü yapar.

DÄ°NSEL:
•   Hocana izan rukana: Hoca ezan okuyor.
•   Hocana namaz tahi klane: hoca namaz kıldırıyor.
•   Ye sam namaz klanem: namaz kılıyorum.
•   Nimoy safturvay faf greha: günaha girmeyin.
•   Nimoy piye rakiya: Rakı içme.
•   Nemam greh: Günahım yok.
•   Vervay: inan
•   Nimoy verva: inanma.
•   Nimoy vervay za nega: ona inanma.
•   Donota Allah midava: dilerim Allah verir.
•   Kılaneyse namaz: namaz kıl.
•   Satklanem: namaz kılırım.
•   Guveya: oruç tutuyor.
•   Nimoysana naviday na nikoy: kimseye boyun eÄŸme.
•   Agasi turchin da si vervash: EÄŸer müslüman isen inanırsın.

BEDDUA:
•   Drakus yastanalu: Hortlak olmuÅŸ.
•   Drakus dono ustanish:  hortlak olasın.
•   Aga da turet zeme, nizoama: TopraÄŸa koydukları vakit, almasın.
•   Donota grom poarsni:Dilerim mezara giresin.
•   Donota hashim udriye: Dilerim yıldırım çarpsın.

HAKLI-HAKSIZ:
•   Ud asay strana ye sam prava: Bu taraftan ben haklıyım.
•   Nimoy iskarvay kramula: kavga çıkarmayın.


KIZMAK-BARIÅžMAK:
•   Nimoy halay: elleme, rahatsız etme.
•   Nihalay gu: Ellemeyiniz.
•   Nimoy Karay: kızma.
•   Oti karash mene: Bana neden kızıyorsun?
•   Aku siye ludu? Sen delimisin?
•   Nimoy pravi asıy: böyle yapma.
•    Ä°stigama kori: Yeter artık beni ayıplama
•   Karaygu: azarlayın.
•   Nimoy kara: azarlama.
•   Nimoysa kara sıs mene: Beni azarlama.
•   Nimoy izrukay: baÄŸrışmayın.
•   Rukaygu: bağırın.
•   Napresh kramula istoriha:   Ã–nce kavga ettiler
•   Setna izgudihasa:  sonra barıştılar.
•   Nimoy koalna: beddua etme.

AÄžLAMAK-YAS:
•   Kolkuna roadat anay jana:  Ne kadar yas ediyor bu kadın.
•   Oti plakash? Niçin aÄŸlıyorsun?
•   Za kakvo plachish? Neden aÄŸlıyorsun?
•   Nimoy plachi: aÄŸlama.
•   Ostavi da plachi: bırak aÄŸlasın.
•   Jenina uplakvat: Kadınlar aÄŸlaşıyor.
•   Nimoy uplakvay za yenkas: BoÅŸuna aÄŸlaÅŸmayın.
•   Na gudi da plache: AÄŸlatmaya uÄŸraşıyor.
•   NimoNimoy ushtipagu mene: beni çimdikleme.
•   Nimoy pishkay mene: dürtme beni.
•   Nimoy duma mlogu: çok fazla konuÅŸma.
•   Nimoy ubigrava: gezip durma.
•   Nimoy traka: gürültü etme.
•   Nimoy detetu  da plache, poshtamigu: Çocuk aÄŸlamasın. Sustur.

DÖVMEK:
•   Menemi bahta: beni dövdü.
•   Ye gu bahta: ben dövdüm.
•   Ä°zbahtahmesa: dövüştük.
•   Ä°zbahtasa: dövüştüler.
•   Grabna adin tuyega: bir sopa kaptım.
•   Udrigu adin tokat: Bir tokat vur.

ALIM-SATIM:
•   Day: ver.
•   Daymigu: bana veriniz.
•   Daymi oshte: Bana daha ver.
•   Daymi oshte malku: Biraz daha ver.
•   Kolku:    ne kadar?
•   Pu kolku: kaça?
•   Pu kolku liri:  Kaç  liraya?
•   Kakvo zima ut pazaran?: pazardan ne aldın?
•   Kakvo zoa: Ne aldın?
•   Kakvo dade? (Kaç para)  verdin?
•   Za pet panganota zoah: BeÅŸ liraya aldım.
•   Drebnisa parise: bozuk para
•   Parite i rasnesah: parayı harcadım
•   Kratehasa parite:paralar tükendi.
•   Siga pari nema: artık para yok.
•   Pu kolku parisa asva ? Kaç para bu?
•   Yeftin li?    Ucuz mu?
•   Po yeftin: çok ucuz.
•   Po uskoapu: çok pahalı.

VAR-YOK:
•   Yimali nekvo?    Bir ÅŸey varmı?
•   Nema nishtu:    Bir ÅŸey yok.
•   Ä°mashlisi pari?   Paran varmı?
•   Nemamsa pari:    param yok.
•   Yimamse pari:    Param var.
•   Oshte yimali?    Daha var mı?
•   Oshte nema, asiga krati: Artık yok. Åžimdi tükendi.
•   Udol kakvo yima: Altında ne var?
•   Ä°mashlisi nayet :Niyetin var mı?

NÄ°TELÄ°KLER:
•   Raspusnatu: GevÅŸek
•   Stöagnatu: sıkı
•   Tönka: ince
•   töniçka: incecik
•   sitnu: ince
•   Kula: kambur
•   Kriva: eÄŸri
•   Pravu: düzgün
•   Kamen: kaya
•   Katu kamen: kaya gibi
•   Nema sram i perde: korku ve edep yok.
•   Istrashnuya: korkunç
•   Usram: utanmak.
•   Usramuti: utandı.
•   Briz perde: perdesiz ahlaksız.
•   Suhu: kuru
•   Mokru: ıslak
•   Malko, malku, malak: az
•   Mutki, mutek: küçük
•   Mutichka: küçücük.
•   Blagu: tatlı
•   Neye blagu: tatsız.
•   Dokazne: masal
•   Chileakan poyas varzala: adam kuÅŸak baÄŸlamış
•   Nenosi shte kazva za desa dokazne: Nine çocuklara masal anlatacak.
•   Yese salmichkata mumiche: çok nazlı kız.
•   Asoy jana oti prisalmil? Bu kadın neden nazlanıyor?
•   Koklu faligu: ne kadar çok övdü.
•   Yese zabuleahsa: çok özledim.
•   Yese istisnatuya chileak beshe: çok pinti adam idi.
•   Dali gu isoahnaluya: zayıflamış mı?
•   Ä°spravisa i stoapina nugina: AyaÄŸa kalktı ve ayaklarını yere bastı.
•   Nayedahsa: doydum.
•   Oshte ninahrane: daha doymamış.
•   Gladni: Aç
•   Ya sam gladna: ben açım.
•   Ya gu voarnah vartkata: çemberi çevirdim.
•   Da sa niftasa: ??
•   Da beshe: olsun.
•   Has li ye? Gerçek mi?
•   Ushite ızmoaknam: kulaklarını koparacaÄŸIm.



EV-KIYAFET:

    DRÄ°PÄ°-KIYAFET:
•   Mene mise dripi yese ızdrali:   Benim elbisem çok yırtılmış.
•   Ä°zderi:yırt.
•   Daguzderem:Yırtayım.
•   Novi dripi: Yeni elbise (Orta rodoplar ÅŸivesinde)
•   Novisa bili dripine: Elbisen yeniymiÅŸ.
•   Novi nosiya:Yeni elbise
•   Ä°skoruli izoah, ali utkole? Yeni mi aldın, yoksa eskiden mi?
•   Varisa primeni: Git giyin.
•   svaligu: Ä°ndir.
•   Nimoy svali gu gashte: Sakın donunu indirme.
•   Vari dripine operi: Git elbiseyi yıka.
•   Dripine isoahna: Elbise kurudu.
•   Ä°skalapesa dripite: Elbiseleri dürdüm.
•   Predehma prelu: Ä°p eÄŸirdim.
•   Pumaski mumicheta vrut imat prepaski: Pomak kızlarının hepsinde önlük var.
•   Turchin: kadife

    EV YAPIMI VE TAMÄ°RÄ°:
•   Rasturalusa koashtana: Ev yıkılmış.
•   Nesteye ugradihme: biz yaptık.
•   Tavanen kape ud doajdoan: Tavan yaÄŸmurdan akıyor.
•   Pritroasihmegu  chatiyana: çatıyı aktardık.
•   Duvaran sa rasture: duvar yıkıldı.
•   Rasturasa duvaran: duvar yıkıldı.
•   Dülgeran koashtana pravi: dülger ev yapar.
•   Day mi teslana  i kuray: bana keser ve çekici ver.
•   Kuvagusi sheykata var doaska: Tahtanın üstüne çivi çak.
•   Rashdelusaya sheyka: paslanmış. Çivi
•   Atam pobi kazıkan: oraya kazığı dik.
•   Ä° setna hubavu na chukay: sonra hüzel çak.

   EVÄ°N BÖLÃœMLERÄ°:
•   Plevnena pulna slama: saman damı saman dolu.
•   Ä°mali divan faf fudayoana?: Odada divan var mı?
•   Ä°mali gurashta voda faf banya? Banyoda sıcak su var mı?
•   Kakvo da mu seyeme faf koashtata gradina? Evin bahçesine ne ekelim?
•   Donesi ustudeni voda ut bunaran: Kuyudan soÄŸuk su getir.
•   Izberi kozite faf sayoana: Keçileri sayanın içine topla.
•   Soasakan pcihinitsa poalnu: Ambar buÄŸday dolu.

    DOLU-BOÅž:
•   Asoy shapchak praznu: Bu tas boÅŸ.
•   Asoy küp poalnu sas voda: Bu küp su ile dolu.
•   Napalni asoy kofa: Bu kovayı boÅŸalt.
•   Pridupchanu: delikli
•   Neye pridupchanu: deliksiz.
•   Joabana sa pridupchala: cep delinmiÅŸ.
•   Asoy reka yese dliboka: bu dere gayet derin.
•   Napalni adin shapchak voda: bir tas su doldur.
•   Shapchakanaya poalni voda: Tas su dolu.

    ATEÅž-OCAK:
•   Otsechi  darvata: odunları kes
•   Donesi bradvata: baltayı getir.
•   izguri darvana sas ispirtu: kibritle odunları yak.
•   Ä°skri izliza ud oganen:    ateÅŸten kıvılcım çıkıyor.
•   Farnigu tepealan:külü at.
•   Plamen puska nagore duman: Alev yukarıya duman bırakıyor.
•   Ogan guri asva mesta: Bu yerde ateÅŸ yanıyor.
•   Zapali barnana:    çırayı yak.
•   Donesi chepete sa zapalim: çırpı getir de yakalım.
•   Malko da sa ogram: azıcık ısınayım.
•   Dasa ugreye:Isınsın.

     EV EÅžYA VE ALETLERÄ°:
•   Yese na ostrenuya noja: çok keskin bıçak.
•   Noysi imash li si? makasın var mı?
•   Dülaven se kade ye? MaÅŸa nerede?
•   Kakvo hubavu ushniki : ne kadar güzel küpeler.
•   Kakvo hubavu pletene: ne kadar güzel örgü.
•   Partiya- EÅŸya:
•   Ä°mali si mlogu partiya? Çok eÅŸyanız var mı?
•   Nemahme: (bizim) yok.
•   Kakvo dukara sas arabina? Arabayla ne çekiyor?

     FIRIN-EKMEK:
•   Nahsın peshtoan deset furniti zima: Bizim fırın on somun alır.
•   Omesi testonu, ta ispechih leaban: Hamuru yoÄŸur, ekmeÄŸi piÅŸir.
•   Lebansa muhalesalu: ekmek küflenmiÅŸ.
•   Turisi kvasan faf brashnu: unun içine maya koy.
•   Lebana  putkisnala: ekmek kabarmış.

    YEMEK ÖĞÜNLERÄ°:
•   Prögima: kahvaltı.
•   Duplannina: öğlen yemeÄŸi
•   Nashtes: AkÅŸam yemeÄŸi

     YEMEK-İÇMEK:
•   Kavarma: kavurma.
•   Kavartisaygu mesonu:  eti kavurun.
•   Mesonu kavartisa: eti kavurdum.
•   Ä°storihme adin shilenu cheverme: Bir kuzuyu çevirme yaptık.
•   Lajisana omi: kaşıkları yıka.
•   Odreji leban: ekmeÄŸi kes.
•   Reje: kesiyor.
•   Kole adin koza: Bir keçi kes..
•   Choasta: koyu
•   Choasta kasha: koyu çorba.
•   Kasha luta : tarhana çorbası.
•   Var mleko yima pena: Ayranın üstünde köpük var.
•   Mlekosa vazvrela: ayran köpürmüş.
•   Ä°svarisi löashta kasha: mercimek çorbası piÅŸir.
•   Mahalkite vazvari: taze mısır kaynat.
•   Turisi urda faf piturka i yesh: Pidenin içine çökelek koy ve ye.
•   Mleaku flutnalusaya: ayran ekÅŸimiÅŸ.
•   Ä°mali rashetu da utsehmegu brashnu: elek varmı da un eleyelim.
•   Ya sa uglanneh: Ben acıktım.
•   Ya sam gldanu: Ben açım.
•   Uchinasa ni navarshavat: Gözü doymuyor.
•   Sipi mene chey: Bana çay dök.
•   Da sipam li tebe chey: Sana çay dökeyim mi?
•   Ä°shtish lisi chey: Çay istiyormusun?
•   Nishta : istemem.
•   Ä°shtam: istiyorum.
•   Nimoy sipi mene chey: bana çay dökme.
•   Nisipa mene chey: Bana çay dökmedi.
•   Sha piyishli chey? Çay içermisin?
•   Nema da piyem: İçmeyeceÄŸim.
•   Da yedeme vechere: AkÅŸam yemeÄŸini yiyelim.
•   Kakvo yedesh? Ne yiyorsun?
•   Kachamak yedam: Kaçamak yiyorum.
•   Kakvo piyesh? Ne içiyorsun?
•   Voda piyem: su içiyorum.
•   Rakiya nipiyem: Rakı içmem.
•   Rakiya nema da piyem: Rakı içmeyeceÄŸim.
•   Nimoy piye rakiya: Rakı içme
•   Piyni voda: su içiniz.
•   Voda da piyem: su içeyim.
•   Ä°storisi mleku: Ayran yap.
•   Ä°svaresi prasnik: süt piÅŸir.
•   Ä°svareygu chey: Çay piÅŸir.
•   Parliva piperka: acı biber
•   Nimoy yesh parliva piperki: Acı biberleri yeme.
•   Nimoy istori mene retka mleaku: Bana sulu ayran yapma.
•   Pu malko pu malko turi: azar azar koy.
•   Soanni, skoartasa da yedesh:  Otur, baÄŸdaÅŸ kur da yemek ye.
•   Dali galish tikva ? Kabak sever misin?
•   Nigalemse tikva: Kabak sevmem.
•   Oti nigalish? Niçin sevmezsin?
•   Koasnigu: yiyiniz.
•   Yeshtegu: yiyiniz.
•   Yash: ye.
•   Adin leap izedeh: Bir ekmek yedim.
•   Adin leap yedah: bir ekmek yedim.
•   Ä°storisi klin da yedeme: Börek yap da yiyelim.
•   Nimoy piye moatno vudoana: Bulanık suyu içme.
•   Tavoataya voartkay: tavayı çevir.
•   Pilse svivahme: sarma sardık.
•   Piperkine poalnihme: Biber doldurduk.
•   Oshteya surovu: daha piÅŸmemiÅŸ.
•   Izdoafchagu li meso: eti çiÄŸnedin mi?
•   Nakusi anno zaluga : bir lokma ye.

KAPI:
•   Zatvuri vrata: kapıyı kapat.
•   Nakladi vratana: kapıyı kilitle.
•   Zutvoreli vratana: kapı kapalı mı?
•   Nakladi sıs klüch vratana: kapıyı anahtarla kilitle.

GİR-ÇIK:
•   Ä°zlezi nahvoan: dışarı çık.
•   Fıflezi / flezi vatre: içeri gir.
•   Ä°zlizay: çıkıyor.


KARÅžI:
•   Suroashte: karşı
•   Surashtana koashta: karşıdaki ev.
•   Yese hubava pumaski mumiche sideye faf suroashtanu koashta:
     Karşı evde çok güzel bir Pomak kızı oturuyor.

MÄ°SAFÄ°RLER:
•   Posreshnaygu : karşılayınız.
•   Hubava posreshnaygu misafirina: Misafirleri güzel karşılayın.
•   Posrehnay mugu mene faf garajan: beni garajda karşılayın.
•   Upratihgu misafirina: misafirleri geçirdik.
•   Chekam sa misafirine: Misafirleri bekliyorum.
•   Koy sha doyde? Kim gelecek.
•   Koy yide? Kim geliyor?
•   Koy dushla? Kim gelmiÅŸ?
•   Dubresi dushla: hoÅŸ heldin.
•   Po lübe rakana: elini öp.

EV Ä°ÅžLERÄ°:
•   Pletay: ör.
•   Pletigu: örünüz
•   Koashtata smeti: evi süpür.

OTURMAK-KALKMAK:
•   Sedi natak: oraya otur.
•   Sedi atuka: buraya otur.
•   Nimoy sedi atuka: buraya oturma.
•   Ni side: oturmadı.
•   Nema da sedim: oturmayacağım.
•   Dubresi dushla: Ä°yiki geldin.-HoÅŸ geldin.
•   Istanisi szdrave: saÄŸlıcakla kalın.
•   Ustanvey szdrave: saÄŸlıcakla kalın.
•   Ä°disi szdrave: saÄŸlıcakla gidin.
•   Nimoy sedi faf srede: Ortada oturma.
•   Flezi: İçeri buyur.
•   Na dol dasleazam: aÅŸağı iniyorum.
•   Vıv dignasa uttam: oradan göç etmiÅŸler.
•   Soanni: otur.
•   Sedi si: oturunuz.
•   Sideye atuka: burada oturuyorlar.
•   Sedisi atuka: buraya oturunuz.
•   Nimoy sedi na kraye, sha pannish. Kenara oturma, düşeceksin.

AÇ-KAPA:
•   Otvuri vratana: Kapıyı aç.
•   Zatvuri vratana: Kapıyı kapat.
•   Zatvoren: Kapalı
•   Otvoren: Açık.
•   Da sa utvoret vratana: Kapıyı açsınlar.
•   Utvorihasa vratana: kapıyı açtılar.
•   Zatvorelisi çeshmöana: çeÅŸmeyi kapatmışlar.
•   Utvoreliyasa asiga : ÅŸimdi açmışlar.

SU:
•   Nimoy igray sas voda sha sanakvasite: Suyla oynamayın ıslanacaksınız.
•   Nimoy dasa nakvasish: ıslanmayasın.
•   Da gu nakvasem: ıslanayım.
•   Day mi anno kapka voda: bir damla su ver.
•   Nema za  tebe anno kapka voda: sana bir damla su yok.
•   Piyni anno kapka voda: bir damla su iç.
•   Dagu napiyem voda: su içireyim.
•   Piye voda: su içiyor.
•   Utekla: kabarcık
•   Utekla sa varvi faf voda: suda kabarcık gidiyor.
•   Atuva izvoran varvi: burada kaynak akıyor.
•   Pak atamsa zagubeva: sonra orada kayboluyor.
•   Na druga mesta izliza: baÅŸka yerde ortaya çıkar.
•   Atam  chüchür da turat: orada çeÅŸme koyarlar.
•   Vari na izvoren donesi voda: kaynaÄŸa git su getir.
•   Mijo faf izvoren nema voda: Amca kaynakta su yok.
•   Ä°zvoran sa izgubi: kaynak kaybolmuÅŸ.
•   Vodana vazvarila: su kaynıyor.
•   Ä°zviraygu vodana: suyu kaynat.
•   Aysata isvari: yumurtaları kaynat.
•   Nimoy moatni vudoana: suyu bulandırma.
•   Ä°zvire vudana: su fışkırıyor.
•   Ä°zvor: kaynak.
•   Chüchür: çeÅŸme

KIRMAK:
•   UsturÅŸih: kırdım.
•   Usturshenu: kırık
•   Nimoy troshi cama: camı kırma.
•   Trushisa cama: cam kırıldı.
•   Trohi: kırıntı
 
TUVALET :
•   Pikaye: iÅŸemek
•   nimoy pikay atuva: Burada iÅŸeme.
•   Pusra: sıçmak. (Ab.)


HAYVANLAR:

chela-Arı:
cheline myet pravet: Arılar bal yaparlar.
chelar myet prodat: arıcı bal satıyor.

Kon-At:
Na konen yeahna: Ata bindim.
Yeahnaluya na konen: Ata binmiÅŸ.
Ä°slelaluya ut konen: Attan inmiÅŸ.
Uritame konen: At beni çifteledi.
Konen rita yese: At çok çifte atıyor.
Kravana prijive, konen niprijiva: Ä°nekler geviÅŸ getirir. Atlar geviÅŸ getirmez.
Kubilana rudila tay: kısrak tay doğurdu.
Vishti konen: at kiÅŸniyor.

Zayek-TavÅŸan:
Ya udrih adin zayak: Ben bir tavÅŸan vurdum.

Valk-Kurt:
Udriye adin valk: Bir kurt vurdum.
Kadeye valköa umre: Nerede kurt öldü.(Deyim)