Author Topic: Торбешите во Македонja - статия на аго Шериф  (Read 22697 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline pomak BG

  • Historian
  • *****
  • Posts: 1280
  • Да си помак звучи гордо.
  Торбешите  во Македонската енциклопедија

   Шериф  Ајрадиноски

Измина  прилично долг период , дали и доволен, за да слегне   прашината која се дигна во пресрет на  излегувањето од печат на контраверзната Македонска енциклопедија , издание кое долго ,велат речиси една деценија ,било подготвувано  од  нашите ’најголеми умови‘ од МАНУ, предводени од  контраверзниот академик д.р Блаже Ристовски како главен редактор. Прашината беше дигната најпрво од нашите сограѓани ,Албанци – а кој друг во Македонија може да превземе таков чекор?-во форма на реакции протести и демонстрации кои за малку  не есклалираа во несакани и овде déjà vu настани ! Треба да се напомене и фактот што многу новинари и водители на тв.емисии  забележаа дека за разлика од граѓаните Албанџи и нивните опозициски партии како и невладиниот сектор , интелектуалците Aлбанци  и  владеачката ДУИ беа нем посматрач на тие настани ,а академиците од оваа етничка заедница не ја ни виделе спорната енцоклопедоја ! Барем така се тврдеше од таму. Тоа неколку пати јавно го изнесе и главниот редактор ,г-нот Блаже Ристовски. Лесно им е нив кога имаат таков народ!

          Се распламтија жешки дебатни емисии по сите национални телевизии со угледни аналитичари ,новинари и политичари во кои секој напаѓаше секого ,левите ги напаѓаа десните, опозицијата ја напаѓаше власта, Албанците ги напаѓаа Македонците . .  сите го напаѓаа Ристовски а  Ристовски ги напаѓаше сите!!! Лидерите на двете најголеми партии во власта,Груевски и Ахмети скришум преговараа чекајќи како ќе се одвиваат настаните за да донесат мудра, ’компромисна одлука‘.Секако премиерот во таквата игра беше поитар правејќи се дека ’не е од тука‘ како и во многу други ситуации и прилики кога се случуваат вакви настани. Во нападите како нај еклатантни би ги издвоил честите настапи на професорот Фрчковски кој покрај другото го посочуваше фактот дека голем дел од критичарите и ’критичарите‘ в’сушност и немале можност да ја прочитаат енциклопедијата бидејќи и не беше пуштена во продажба,потенцирајќи дека кога тоа ќе биде можно бројот на реакции ќе биде поголем ,и не само од страна на албанците !Тоа се потврди како точна констатација бидејќи бројот на незадоволници расте од ден на ден.  И како втор пример би ја издвоил  реакцијана на Љ.Георгиевски кој изјави дека енциклопедијата е навреда ,не само за Aлбанците ами и за Mакедонците! Тоа ме натера да размислувам дали и како се претставени Торбешите во енциклопедијата ? Да бидам искрен ,познавајќи го ’ликот и делото‘ на академикот Ристовски ,очекував торбешите да бидат претставени како исламизирани Макединци кои ’насилно го примилие исламот под стегите на османските зулуми и под притисок на албанските одметници ,планинци и зулумќари од типот на Али паша Јанински‘ и така нешто во тој стил и да го цитира неговиот миленик ,пресниот (ова е негов термин)доктор по етнологија ,равметлија  Нијази Лиманоски и неговите тогашни соработници.Но ...во голема мера се излажав! A Бога ми и се изненадив! Најпрвин пријатно –кога дознав дека има релативно долг напис од две/три страни со наслов ’Торбеши‘! –потоа и непријатно кога истиот напис имав можност да го читам. Веднаш на почетокот пред на навлезам во анализа на напишаното, да напоменам дека овде,не само што не доминираше материјал од споменатите извори (кои ,какви такви ,барем претендираа на некаква ’научност‘ ами нешто ми ’замириса‘ на Википедија (информатичка треска!),потоа  на Ѓорѓија Пулески и Галаба Паликрушева! Идеален спој на еден релативно конфузен и заглавен во сопствените ’научни јазли‘ галичанец –мијак,Пулески,на една необјавена докторска дисертација со наслов ’Исламизација на Торбешите и формирање на торбешката субгрупа‘,Галаба паликрушева ,Скопје 1965 г. и на слободната интернетска енциклопедија Википедија за која и еден обичен средношколец ќе ви рече дека не може да се потпре на податоци од таму ако сака да напише макар и најобична писмена работа по мајчин јазик!

          Но,да почнам со ред и од почеток.  Торбеши (како што напоменав на почетокот тоа е за поздравување бидејќи,  ’барем спомнати сме со вистинско име ’! Таков беше коментарот на оние, претежно млади луѓе (студенти и средношколци) кои тоа го прочитале пред мене и кои се фрустрирани и незадоволни од  ,негирањето ,оспрувањето и непризнавањето на нашата посебност и нашиот идентитет и најмногу од отсуството во Уставот на Р.М  на ,најверoјатно ,третата по број етничка заедница во државава-Торбешите!                                                                                           Но венаш до Торбеши, стои (Горнореканци ,нашинци).?

         Ајде некако може да се разбере терминот ’нашинци ‘ бидејќи е познат и често упетребуван термин кај Tорбешите со цел да се детерминираат односно диференцираат од другите (не само од иноверните Македонци,Бугари,Срби и др. ,туку и од истоверните Турци ,Албанци и др.)народи и етнички заедници.Но ..Горнореканци ? Не ми е јасно што се сака да се објасни тука?Барем да беше Долнореканци ! Затоа што ако се сака да се набројат регионите каде што ова население е битисува тогаш требало да се набројат  и  Долнореканци ,Голобрѓани ,Горнодримколци ,Горани ....потоа областа Торбешија,  Жупа ,Кичевија ,Пијанец,Делчево ,Горна Џумаја (Благоевград) Неврокопско ,Мегленско,Драмско ,Кавадаречко (да не заборавиме дека Долни Дисан е едно од најголемите торбешки села во почетокот на 20 век ,според К’нчов),Солунско .Костурско како и Кавалско , Ксанти и други  места  во Беломорска Македонија и Тракија . Значи географскиот термин  ’горнореканци‘ не може и не треба да стои тука како синоним за Торбеши најмалку од две причини .

Прво ,во Горна река има најмалку, речиси нема ,Торбеши и второ ,горноррекаци и(ли) Шкрети е нешто друго .Тоа е христијанско –православно население со мајчин албански јазик кое во голема мера ,ако не и целосно е интегрирано во современата Македонска нација !                        

             Тоа е забелешката што се однесува на првите два сининими кои во загради се напишани веднаш зад етнонимот Торбеши .Во понатамошниот текст се спомнати и други синоними или егзоними/етноними како што се навдува во енциклопедијата кои,со исклучок на веќе споменатите ’горнореканци‘и Шкрети ,горе/долу ’држат вода‘ но има уште многу други!  Толку многу што можеби заслужува покренување иницијатива за Гинисова книга на рекорди!Не верувам дека на дуњава има народ или етничка заедница со толкав број синоними како што е случајот со Торбешите!?  Заради просторни причини нема да ги наведувам овде. Нека остане тоа за некоја друга прилика .

         Натака во текстот се вели:”Исражувањето на Торбешите е условено со пралелно истражување на етничката група Мијаци,бидејќи изворно Торбешите претставуваат ’мијачка‘ субгрупа .”! Тука ,како што напоменав на почетокот мириса на Википедија и на разно-разни интернетски дискусии од интернет-форумите каде за основа се земаат некои написи по медиумите за галичанецот Томо кој успеал ’да ги врати во прадедовската вера насилно исламизираните ‘, и да ја  ’истреби  градината со трендафили (Галичник,заб Ш.А) од клетите шипини (турчишта-муслимани ,заб.Ш.А),користејќи ја наводно слабоста на дебарскиот бег кон неговиот коњ. И актуелниот министер за надворешни работи Антонио Милошоски  во времето кога беше потр-парол во владата на Георгиевски во една клумна во ’Дневник‘ ја објаснуваше ’дипломатската способност’на овчарот Томо од галчник кој го прашал бегот ’што би направил ако има градина со трендафили во која има и неколку шипини кои пречат ? Дали би ги исчистил?’. На потврдниот одговор на бегот рекол дека тој истото сакал да го направи со муслиманите од Галичник а за возврат ќе му го подари убавиот (Тројански ?)коњ !! И нормално ,како што му доликува на суровиот и немилосрден бег (за чудо дебарските бегови се опишани како најсурови, најнемилосрдни и најфанатични кога станува збор за ’насилното‘наметнување на исламот!) атер на коњот дозвилил ’доброволно‘ покрстување на Торбешите ! Штета што немало повеќе коњи во тоа време и штета што вакво нешто не му текнало на кралот Марко кој го имал најубавиот коњ –Шарец неколку векови порано ,па да му предложи вакво нешто ,ваков дил , на Султанот Мутат !! Не само што ќе ја  спасеше Византија и дригите христијански кралства и кнежевства од ’насилната исламизација‘ами неместо да се бори со Оаманлиите против своите православни браќа во Ердељ,Румунија  и да ги исламизира, ќе добиеше дозвола од Падишахот да го врати сиот муслимански свет во христијанство!! Ех ,да беше реалниот живот така како во бајките и митовите ! Но да се вратиме на реалноста .

          Сметам дека за конфузното мешање Мијаци –Торбеши  ’заслуга‘има и еден бугарски научник Георги Трајчев –автор на книга за Мијаците-Б’лгарите од Дебар ,како што ги нерекува ,потоа Тома Смилјаниќ ,Ѓорѓија Пулески и секако Галаба Паликрушева на која сакам да се зарджам повеќе поради фактот што таа( би требало да )е најсериозно третирана ,дури и од авторите на енциклопедијата но и поради фактот што таа е една од најцитираните авторки кога станува збор за пишани извори во врска со торбешката тематика во македонија и поширико . Ако го прочитате насловот на нејзината докторска дисертација ’Исламизација на Торбешите и формирање на Торбешката субгрупа’,веднаш и  a priori  ќе помислите дека авторката има поинаков став од оние кои Торбешите ги сметаат за Македонци Муслимани и дека етнонимот Торбеш не го поврзува со ’продавањето на верата за торба сирење или брашно или... Затоа што првиот дел од насловот алудира на тоа... исламизација на  Торбешите!.....што имлицитно зборува дека етнонимот Торбеш е постар од периодот на исламизацијата . И тоа е во ред и точно .Поимот ,етнонимот Торбеш  е постар  од многу етноними чии национал-романтичари себе си се сметаат за библиски ,одбран,народ ,или за неприкосновени орли и лавови на ’балканската џунгла’ !Нема да  споменувам никој посебно, само ќе кажам дека етнонимот Торбеш(и) датира од 10 век и е словенски ,буквален, превод на егзонимот Фудиагиагити –со кој Византија ги именувала Богомилите ,фунда=торба ,и Кудугери- куд-у-гере=оној што носи торба. Треба ли да се потенцира дека тоа е барем 5,6 или 7 века,ако го прифатиме 17 век како период на засилена исламизација , пред какво и да е ’турчење‘и(ли) исламизирање на Балканот. И самата Паликрушева го цитира хрватскиот свештеник и историчар Доминик Мандиќ кој во својата книга ’Богомилска црква босанских крстјана‘ вели : “Овој назив најдобро го има протумачено М . Милечиќ изведувајќи го од  кут-уг-ер/ос/ ,оној што носи кожна торба ,торбаш.Во Македонија и денес народот ги вика Торбеши ,бидејќи постанале од богомилите кои секогаш со себе носеле торба со Откровението на Свети Јован и прибор за јадење да не би се онечистиле од мрсните садови во туѓите куќи “.  Овде сами по себе се наметнуваат две работи.

          Прво ,станува збор за свети книги ,овде е спомнато откровението ,на друго место евангелието (апокрифното ,за официјалната црква!)најчесто се споменува Тјната Книга на богомилите околу која се плетат разно-разни митови,легенди ,преданија и тн. ,вклучително и тврдењето на бугарскиот експерт за богомилството Јордан Иванов кој вели дека ’нејзиниот словенски превод не е пронајден но постојат два латински преписи од кои едниот се наоѓа(л) во Каркасонскиот инквизиторски архив ,сега пренесен во Париз а другиот во Виенскиот пергаментен кодекс од 15 век ,бр.1137 (Ј. Иванов ,Богомилски книги и легенди‘). Значи паѓаат во вода тенденциозните лаги за ’потурчување и исламизирање‘ за торба брашно ,пченка или торба гиза(урда) на христијанските соседи и на некои бугарски и српски истражувачи како и поблагата варијанта на Јован Хаџивасиљевиќ кој  објаснува дека Торбешите го добиле своето име поради тоа што се занимавале со торбарење продавајќи боза,салеп,алва ,семки и други дребулии по улиците, што е можеби логочно објаснување но не и точно од едноставна причина што  сите споменати продукти како и кафето дошле како благодети од Турците и не биле познати кај балканските народи во времето од кога датира поимот Торбеш(и),а тоа е 10 век.  И второ ..внимавај те!! ’...и прибор за јадење да не би се онечистиле од мрсните садови во туѓите куќи‘ !!! Што може од ова да се извлече како  заклучок ? Со што би се онечистиле од мрсните садови? Зошто носеле прибор за јадење?  Што би можело да биде ’нечисто‘ во туѓите куќи? Свињското месо без сомнение ! Та нели и во светите книги тоа е забрането за конзумација и тоа не само во Кур’анот ами и во Библијата !

          Овие толкувања не ги зеле во предвид составувачите на енциклопедијата! Како и многу други историски извори кои укажуваат на етногенезата или можеби би било попрецизно , социогенезата на Торбешите која води до појавата на богомилството во 10 век ,кое пак е условено и претставува опозиција на официјалното византиско христијанство кое најпрвин било наложено на бугарскиот цар Бориз а овој натака го наметнувал врз своите поданици  преку свиоте мисионери .

За богомилското потекло на Торбешите,И другите јужнословенски муслимани(Бошњаци и Помаци )  пишувале многу автори кои ете составувачите на енциклопедијата ’ги заборавиле’ .Ќе напоменам неколку од нив:

Томас Арнолд

Мехмед Ханџиќ

Оболенски

Франјо Рачки

Едит Дирхам

Димитар Ангелов

Вера Стојчевска-Антиќ

Драголјуб Драгојловиќ

Назиф Докље

Франо Шијак

Драган ТАшкоски

Маја Ангеловска Панова

 Иво Пилар ,  Никос Чаушидис  и други .                                                             Многу од нив се повикуваат на византиски извори како на пр. хроночарот Халкокондил кој известува дека богомилите на Балканот уште биле наречени и Бабуни,Патарени, Кудугери и Торбеши.Има и топоними кои одат во прилиг на ваквата теза као селото Торбач ,Кудугерци ,Богомила ,планината Бабуна ,Богомилско поле ,Богомилски преслап и т.н. Има и неколку артефакти што успеале да ја преживеат инквизицијата или културоцидот и немо да сведочат за едно славно минато .          



Богомилски знак на порта во с.Кракорница


  Истиот ,фото Емрула Реџоски .Ноември 2007г.
 При една посета на наша екипа Мехмед  Џемајлоски
Шериф  Ајрадиноски,Гарип  Имероски  и Ајет Кариманоски


Богомилски нишан во Борје –Гора,Албанија


Лимена плоча ,пронајдена во 1996 г
Во Шиштавец –Гора ,Албанија


Надгробен камен-нишан- на кој  
се забележува лилјанот-еден од
неколкуте богомилски симболи
С.Глобочица –Гора



Торбешка невестинска носија од Горни –Струшки Дримкол ,с.Подгорци–фотографија од енциклопедијата .Би било добро да се спореди со една таква од ’Галичката свадба‘на пример или друга мијачка или...



Но очигледно овде  иако има прилично голем број наведени извори овие изостанале ! Дали случајно !!??Наместо мој  ќе наведам еден рeдакциски коментар на ’Гласник‘на ИВЗ  бр.3/4 од 1974 г.со наслов “Торбеши у очима Галабе Паликрушеве“, каде се вели :“За неа не е вредно ни да се спомне,во науката прилично застапената теза според која Торбешите се изедначуваат со фундиагиатите и кудугерите.можеби и таа спаѓа меѓу оние кои би сакале богомилите да не постојат во нашите краишта“ Очигледно бројот на тие што би скале богомилите како и нивните наследници Торбешите Бошњаците  и Помаците  и сега да не постијат во нашите краишта е мошне голем .

           Ako ова може да се рече за можеби најсериозната и најсеопфатна авторка ,која навлегла најдлабоко во оваа проблематика тогаш што преостанува за другите !? Бидејќи ако се изземе игноранскиот однос на Паликрушева спрема една од трите компоненти за етногенезата на Торбешите –Богомилството, нејзиниот труд може да смета за најстудиозен и нај сеопфатен .Дотолку повеќе што е пишуван во 1965 г ,односно цели 14 г пред појавата на комунистичката творевина наречена ’Културно научни средби на Македонците Муслимани‘. В’прочем и од историчарите кои застанаа зад оваа идеја најцитирани се нејзините наоди .А еве сега во енциклопедијата истото се случува.Историјата се повторува!

         Хипотезата на Миливој Павловиќ дека Скопските Торбеши се можеби најстарото Српско (читај Словенско) плема на Балканот само се споменува и ништо повеќе ! Изворниот текст недостапен !! Причините непознати ! И тие што го споменуваат таквиот текст наведуват дека ’не биле во мозност да го користат написот на Павловиќ !! Се наметнува прашањето зошто? Каде исчезнал ? Ако не изчезнал кој и зошто го крие? Искрено не можам да поверувам дека и за академиците ,особено за Ристовски ,еден таков текст да биде недостапен!!!  Да не е запален можеби ,како и книгите на богомилите??? Или можеби е забранет како на времето што беше случај со еден труд на д.р Јоаким Синадиновски со наслов ’Националното прашање и меѓунационалните односи кај нас’. Тука имаше едно цело поглавие за Торбешите – Истражување на еден социолог -кое беше во колизија и некомпатибилно со политиката на тогашната комунистичка власт и на споменатата творба на Лиманоски  па ја доживеа својата ’инквизиција’.Каква е таа наука која ’одбира штое драго а закопува што е благо’? Академија на науки и уметности не може ,не треба и не смее да си дозволи такво нешто но ете овде на Балканот тоа е правило .

          Во отсуство на вистинската наука ,макар и да е ’спорна ’ ништо не ни преостанува освен да ги земаме митовите и легендите како ’научни вистини’и да се потпреме на таквата фантазија или ќе ни останат толкувањата и гледиштата на луѓето од типот на Ѓорѓија Пулевски кој како што напоменав на почетокот,заробен во својот лавиринт и јазол(научен,,национален, верски,образовен и тн.)  и самиот не знае ни што е Македонец ни што е Мијак,уште помалку Торбеш. Верувам дека не слушнал за богомилство !! И самата Паликрушева во својата дисертација вели дека ’тој –Пулевски- е доста конфузен кога го објаснува поимот Мијак’ ,и дека според него може да излезе дека и Македонците се субгрупа на Мијаците според тоа што го пишува во неговото дело!

        Ако може да се зборува за некаква субгрупа тогаш Торбешите можеби треба да се групираат ,како што некои го прават тоа ,во Јужнословенската гранка која според верскиот културно-историски круг се дели на:

  Православни :Руси,Украинци,Белоруси,Срби,Македонци,Бугари и       Црногорци.

  Католици: Полјаци,Словаци,Хрвати,Словенци,Чеси ...и др. и

  Муслимани: Бошњаци,Торбеши,Помаци.



Тврдината Каркасон во Франција .Дали тука се криела Тајната Книга на Богомилите?





Offline Metka

  • Forum fan
  • *****
  • Posts: 1696
  • Gender: Male
Хубава статия, браво на Шериф.
Съдбата ни е в собствените ни ръце.
Искам линк на тази статия , за да може да покажем и снимките.

Offline Serif mkd

  • Adviser
  • ****
  • Posts: 337
  • Gender: Male
  Blagodaram Metka ,blagodaram Husein ef.!Ne znam zosto fotografiite ne izlegle!? Se obidov i jas da go postavam tekstot od kaj mene (vo word verzija e) no ispadna povtorno bez fotografii!? I go otstraniv za da ne se duplira. Ne znam zosto no ce angaziram nekoj podobar poznavatel na komjuterski 'marifetlak' i insallah ce bide pouspesen od mene i efendijata Husein i nasite soforumci ce imaat moznost da gi vidat i fotografiite .

Offline pomak BG

  • Historian
  • *****
  • Posts: 1280
  • Да си помак звучи гордо.
Беше ми я пратил serif mkd. Попрегледах я и останових, че действително в Македония няма историци, които да работят обективно. Подобно на положението в България и там всичко е заплетено с политическата обстановка. Естествено говорим общо взето. Възможно е да има и съвестни имена, каквито ги има и в България, но в такива сличаи като Македония, обикновенно покрай сухото гори и суравото.

Вижда се че serif mkd е един от интелектуалците ни. Освен това той е добре запознат и с културата на босненския народ. За нашо съжаление ние не сме много близо до тях и контактите ни са слаби. Иначе доста бихме се възползвали от тяхното развитие в областа на религията, културата и пр. А и те бошнаците биха постъпили по същия начин там където ние ги превъзхождаме. Все пак от нашите земи е търгнало и богомилството и исляма.


Offline Nedim Mehmedoski

  • Moderator
  • *****
  • Posts: 543
  • Gender: Male
  • Torbesh
Bravo Serif-aga!

Vo vrska so kontroverznata "makedonska enciklopedija",iako ne sum imal prilika da ja procitam,sepak poznavajci ja retorikata

na avtorot na spornata "enciklopedija" Ristevski,pretpostavuvav deka ce bideme pretstaveni na toj nacin,na koj ti ni go

pretstavi delot namenet za "milenicite" na akademikot Ristevski..

Nemam nitu namera da ja kupam i da arcam pari  ;D za edno takvo falsifikatorsko i neosnovano amatersko izdanie,

makar da e pretstaveno kako "naucno-istrazuvacko" delo od strana na negovite avtori i mentori!.

Jas go potpisuvam bezrezervno tekstot na kolumnata i stojam zad relevantnosta na sodrzinata od kolumnata na bratot Serif

Ajradinoski.

Selam!


Offline emrula

  • Candidate member
  • *
  • Posts: 1
  • Gender: Male
Selam Sherif ago!Allah neka te nagradi za tvojot trud i doprinos po prasanjeto na Torbesite vo Makedonija.
Se nadevam deka nema ovde da zastanes so ovaa statija,tuku deka ova e samo pocetok i od tebe ocekuvame mnogu,mnogu pogolemi proekti.
Smetaj i na nasa skromna podrska,zatoa sto realno mnogu i ne mozeme da ti pomogneme po ova prasanje!

Selam,

Emrula!!!

 ;)

Offline Serif mkd

  • Adviser
  • ****
  • Posts: 337
  • Gender: Male
Blagodaram Torbesh ,Blagodaram minister ! Ce se potrudime da go postavime tekstot zaedno so snimkite ...ovie nasi kompjuterdzii (Idriz, Agim ,Arif ) ako mozat nesto da pomognat okolu tehnikata za koja mene ocigledno ne me biva...selam .

Offline Serif mkd

  • Adviser
  • ****
  • Posts: 337
  • Gender: Male
  Se nadevam uspeav(me)da ja postavime statijata kompletno so snimkite kako vo originalot.Blagodarnost na Arif Ajdaroski od "Podgorci info"-osnovac voedno i nas soforumec koj ja izvede ovaa tehnicka operacija.

http://www.podgorci.info/serif.htm

Offline Nazmi

  • Charter member
  • *****
  • Posts: 3895
  • Gender: Male
  • Да почива в мир!
Serif aga,ti si edno bogatstvo tuk v saita,kakto i za pomaci,torbeshi,,boshnaci,goranci,pomakos po sveta.Pesnite i tekstovete koito pishesh za nas edin narod sa blizki do nas syrceto i dusha.Allah da dav zdrave na teb Serif aga i skoro da se vidime.Pozdravi Nazmi.USA

Offline Serif mkd

  • Adviser
  • ****
  • Posts: 337
  • Gender: Male
Blagodaram Nazmi ,pozdravi za Tebe i za site nasinci vo USA ,so molba ako moze da se najde nesto od spomenatiot b'lgarski avtor Georgi Traichev (Трајчев) koj ima pisuvano na ovaa tema i da se postavi tuka pa da spodelime i negovoto mnenie ..se razbira i drugi avtori od Bg.Ako nesto najdes Ti ili nekoj drug soforumec (se nadevam Husein Mehmed-pomak Bg ce ima nesto ili Metka ili...)da spodelime tuka i da diskutirame .

Offline pomak BG

  • Historian
  • *****
  • Posts: 1280
  • Да си помак звучи гордо.
serif mkd во Булгариjа автори, као академик д.р Блаже Ристовски, са проф. Петър Петров, Анастас Иширков, Мильо Павлов, Стоjу Шишков и пр., а обективни иследовател са Груев, М., Елдъров, Св., Желязкова, Ан., Милятич, Л., Назърска, Ж., Карамихова, М., Кънчов, В., Лори, Б., Япов, П., Георгиев, В., Трифонов, С., Кил, М. и пр. 

Offline daczo

  • Forum fan
  • *****
  • Posts: 524
 Origin
Unbalanced scales.svg
   The neutrality of this article is disputed. Please see the discussion on the talk page. Please do not remove this message until the dispute is resolved. (October 2008)

The now defunct Gnostic social-religious movement and doctrine originated in the time of Peter I of Bulgaria (927 – 969) as a reaction against state and clerical oppression of Byzantine church. In spite of all measures of repression, it remained strong and popular until the fall of Bulgaria in the end of the 14th century.

Bogomilism is the first significant Bulgarian heresy that came about in the first quarter of the 10th century. The term "Bogomil" means "Dear to God" in Bulgarian. Bogomilism was a natural outcome of many factors that had arisen till the beginning of 10th century. The forced Christianization of the Slavs and proto-Bulgarians by Tsar Boris I in 863 and the fact that the religion was initially practised in Greek, which only the elite knew, resulted in a very superficial level of understanding of the religion, if any understanding at all. Another very important factor was the social discontent of the peasantry. Due to the constant wars during the time of the father of Tsar Peter I of Bulgaria, Simeon I, the lands near the Greek border (Thrace) were devastated, and the people living there were left without occupation. Moreover, the change of authority over these lands resulted in the unstable status of the peasantry. In short, the ones that struggled the most because of the strife for land were the peasants of Thrace. At the time of Tsar Peter I of Bulgaria, they were also subject to higher taxes, which was devastating for them. All these factors contributed to the general discontent of the peasantry at the beginning of the 10th century. Moreover, the church was very corrupt, and the ones trying to find comfort in it were very disappointed and failed to find consolation. Another factor was the existence of older Christian heresies in the Bulgarian lands. The most influential among those were Manichaeism and Paulicianism, which were considered very dualistic. Manichaeism’s origin is related to Zoroastrianism; that is why Bogomilism is sometimes indirectly connected to Zoroastrianism in the sense of its duality. The social discontent of the peasantry and the presence of the old Christian heresies created a new Christian heresy under the name of Bogomilism.

It is difficult to ascertain whether the name was taken from the reputed founder of that movement, priest Bogumil or Bogomil, (Bulgarian поп Богомил where 'поп' [pop] means priest – father – and his name Богомил translates as "dear to god") or whether he assumed that name after it had been given to the whole sect. The word is a direct translation into Slavonic of Massaliani, the Syriac name of the sect corresponding to the Greek Euchites. The Bogomils are identified with the Massaliani in Slavonic documents of the 13th century.

It is a complicated task to determine the true character and the tenets of any ancient sect, considering that almost all the information that has reached us comes from their opponents. Much of the heretical literature has either perished or been completely changed, but some has survived in a modified written form or through oral tradition. Concerning the Bogomils, something can be gathered from the information collected by Euthymius Zygadenus in the 12th century, and from the polemic Against the Newly-Appeared Heresy of the Bogomils written in Slavonic by Presbyter Cosmas, a 10th century Bulgarian official. The old Slavonic lists of forbidden books of the 15th and 16th century also give us a clue to the discovery of this heretical literature and of the means the Bogomils employed to carry on their propaganda. Much may also be learned from the doctrines of the numerous heretical sects which arose in Medieval Kievan Rus' after the 11th century.

The Bogomils were undoubtedly the connecting link between the so-called heretical sects of the East and those of the West. They were, moreover, the most active agents in disseminating such teachings in Rus and among all the nations of Europe. In the 12th and 13th century, the Bogomils were already known in the West as "Bulgari", i.e. Bulgarians (българи). In 1207 the Bulgarorum heresis is mentioned. In 1223 the Albigenses are declared to be the local Bougres, and in the same period mention is made of the "Pope of the Albigenses who resided within the confines of Bulgaria" (see also Nicetas, Bogomil bishop). The Cathars and Patarenes, the Waldenses, the Anabaptists, and in Russia the Strigolniki, Molokani and Doukhobors, have all at different times been either identified with the Bogomils or closely connected with them.
Doctrine

From the imperfect and conflicting data which is available, one positive result can be gathered: that the Bogomils were both Adoptionists and Manichaeans. They had accepted the teaching of Paul of Samosata, though at a later period the name of Paul was believed to be that of the Apostle; and they were not quite free from the Dualistic principle of the Gnostics, at a later period too much identified with the teaching of Mani, by Photius, Petrus Siculus, and other authors. They rejected the Christianity of the orthodox churches and did not accept the docetic teaching of some of the other sects.

Karp Strigolnik, who in the 14th century preached the doctrine in Novgorod, explained that St. Paul had taught that simpleminded men should instruct one another; therefore they elected their "teachers" from among themselves to be their spiritual guides, and had no special priests. It is tradition to believe that the Bogomils taught that prayers were to be said in private houses, not in separate buildings such as churches. Ordination was conferred by the congregation and not by any specially appointed minister. The congregation were the "elect," and each member could obtain the perfection of Christ and become a Christ or "Chuist." Marriage was not a sacrament. Scholars agree on that Bogomils refused to fast on Mondays and Fridays, and that they rejected monasticism. It is also held that they declared Christ to be the Son of God only through grace like other prophets, and that the bread and wine of the eucharist were not physically transformed into flesh and blood; that the last judgment would be executed by God and not by Jesus; that the images and the cross were idols and the veneration of saints and relics idolatry.

These Pauline doctrines have survived in the great Russian sects, and can be traced back to the teachings and practice of the Bogomils. But in addition to these doctrines of an adoptionist origin, they held the Manichaean dualistic conception of the origin of the world. This has been partly preserved in some of their literary remains, and has taken deep root in the beliefs and traditions of the Bulgarians and other nations with substantial Bogomil followings. The chief literature of all the heretical sects throughout the ages has been that of apocryphal Biblical narratives, and the popes Jeremiah or Bogumil are directly mentioned as authors of such forbidden books "which no orthodox dare read." Though these writings are mostly of the same origin as those from the older lists of apocryphal books, they underwent a modification at the hands of their Bogomil editors, so as to be useful for the propagation of their own specific doctrines.

In its most simple and attractive form—one at the same time invested with the authority of the reputed holy author--their account of the creation of the world and of man; the origin of sin and redemption, the history of the Cross, and the disputes between body and soul, right and wrong, heaven and hell, were embodied either in "Historiated Bibles" (Palcyaf) or in special dialogues held between Christ and his disciples, or between renowned Fathers of the Church who expounded these views in a simple manner adapted to the understanding of the people (Lucidaria).

The Bogomils taught that God had two sons, the elder Satanail and the younger Michael. The elder son rebelled against the father and became the evil spirit. After his fall he created the lower heavens and the earth and tried in vain to create man; in the end he had to appeal to God for the Spirit. After creation Adam was allowed to till the ground on condition that he sold himself and his posterity to the owner of the earth. Then Michael was sent in the form of a man; he became identified with Jesus, and was "elected" by God after the baptism in the Jordan. When the Holy Ghost (again Michael) appeared in the shape of the dove, Jesus received power to break the covenant in the form of a clay tablet (hierographon) held by Satanail from Adam. He had now become the angel Michael in a human form; as such he vanquished Satanail, and deprived him of the termination -il = God, in which his power resided. Satanail was thus transformed into Satan. Through his machinations the crucifixion took place, and Satan was the originator of the whole Orthodox community with its churches, vestments, ceremonies, sacraments and fasts, with its monks and priests. This world being the work of Satan, the perfect must eschew any and every excess of its pleasure. But the Bogomils did not go as far as to recommend asceticism.

They held the "Lord's Prayer" in high respect as the most potent weapon against Satan, and had a number of conjurations against "evil spirits." Each community had its own twelve "apostles," and women could be raised to the rank of "elect." The Bogomils wore garments like mendicant friars and were known as keen missionaries, travelling far and wide to propagate their doctrines. Healing the sick and exorcising the evil spirit, they traversed different countries and spread their apocryphal literature along with some of the books of the Old Testament, deeply influencing the religious spirit of the nations, and preparing them for the Reformation. They accepted the four Gospels, fourteen Epistles of Paul, the three Epistles of John, James, Jude, and an Epistle to the Laodiceans, which they professed to have. They sowed the seeds of a rich, popular religious literature in the East as well as the West. The Historiated Bible, the Letter from Heaven, the Wanderings through Heaven and Hell, the numerous Adam and Cross legends, the religious poems of the "Kaliki perehozhie" and other similar productions owe their dissemination to a large extent to the activity of the Bogomils of Bulgaria, and their successors in other lands.

The essence of Bogomilism is the duality in the creation of the world. This is exactly why it is considered a heresy. Bogomils explained the earthly sinful corporeal life as a creation of Satan, an angel that was sent to the Earth. Due to this duality, their doctrine rejects everything that is socially created and that does not come from the soul, the only divine possession of the human. Therefore, the established Church, the state, and the hierarchy is totally undermined by Bogomilism. Its followers refuse to pay taxes, to work in serfdom, or to fight for their state. The whole social system is overthrown, which on its part were understood as suggesting disorder and propels destructivity for the state, the church by its progenitors, that ultimately eradicated the bogomils.[citation needed]
History

Our best source for the Bogomils is the Panoply of Euthymius Zigabenus, who conducted trials of Bogomils for Alexius I Comnenus.

According to Slavonic documents, the founder of this sect was a certain priest Bogumil, who "imbibed the Manichaean teaching and flourished at the time of the Bulgarian emperor Peter" (927-968). According to another source, the founder was called Jeremiah (or there was another priest associated with him by the name of Jeremiah). This was the beginning of a revival of the sect, which proved loyal to the empire.

The Slavonic sources are unanimous on the point that his teaching was Manichaean. A Synodikon from the year 1210 adds the names of his pupils or "apostles," Mihail, Todur, Dobri, Stefan, Vasilie and Peter. Zealous missionaries carried their doctrines far and wide. In 1004, scarcely 25 years after the introduction of Christianity into Kievan Rus, we hear of a priest Adrian teaching the same doctrines as the Bogomils. He was imprisoned by Leontius, Bishop of Kiev. In 1125, the Church in the south of Rus had to combat another heresiarch named Dmitri. The Church in Bulgaria also tried to extirpate Bogomilism. Several thousand went in the army of Alexios I Komnenos against the Norman, Robert Guiscard; but, deserting the emperor, many of them (1085) were thrown into prison. Efforts were again put forth for their conversion; and for the converts the new city of Alexiopolis was built, opposite Philippopolis. When the Crusaders took Constantinople (1204), they found some Paulicians, whom the historian Geoffrey of Villehardouin calls Popelicans. The popes in Rome whilst leading the Crusade against the Albigenses did not forget their counterpart in the Balkans and recommended the annihilation of the heretics.

The Legend of Saint Gerard discloses that followers of Bulgarian Bogomilism were present during the early 11th century in Ahtum's realm, which comprised present day Banat. They invoked Archangel Uriel, whose name is common in amulets and magic rituals.

The Bogomils spread westwards and settled first in Serbia; but at the end of the 12th century Stefan Nemanja, king of Serbia, burned them, persecuted them and expelled them from the country. Large numbers took refuge in Bosnia, where they were known under the name of Patarenes or Patareni. There, they were also brought into connection with the indigenous Bosnian Church, which was also considered heretical by the Pope and Byzantines, but was not actually Bogomil in nature. From Bosnia, their influence extended into Italy (Piedmont). The Hungarians undertook many crusades against the heretics in Bosnia, but towards the close of the 15th century, the conquest of that country by the Turks put an end to their persecution. It is alleged that a large number of the Bosnian Paterenes, and especially the nobles, embraced Islam. Few or no remnants of Bogomilism have survived in Bosnia. The Ritual in Slavonic written by the Bosnian Radoslav, and published in vol. xv. of the Starine of the South Slavonic Academy at Agram, shows great resemblance to the Cathar ritual published by Cunitz, 1853. See F Rački, "Bogomili i Paternai" in Rad, vols. vii., viii. and x. (Agram, 1870); Dollinger, Beiträge zur Ketzergeschichte des Mittelalters, 2 vols. (Munich, 1890).

In 970 the emperor John I Tzimiskes transplanted no less than 200,000 Armenian Paulicians to Europe and settled them in the neighbourhood of Philippopolis (today's Plovdiv in Thrace). Under Turkish rule, the Armenian Paulicians lived in relative safety in their ancient stronghold near Philippopolis, and further northward. Linguistically, they were assimilated into the Bulgarians, by whom they were called pavlikiani. In 1650, the Roman Catholic Church gathered them into its fold. No less than fourteen villages near Nicopolis, in Moesia, embraced Catholicism, as well as the villages around Philippopolis. A colony of Paulicians in the Wallachian village of Cioplea near Bucharest also followed the example of their brethren across the Danube.

In the 18th century, the Paulician people from around Nicopolis were persecuted by the Turks, presumably on religious grounds, and a good part of them fled across the Danube and settled in the Banat region that was part of the Austrian Empire at the time, and became known as Banat Bulgarians. There are still over ten thousand Banat Bulgarians in Banat today in the villages of Dudeştii Vechi, Vinga, Breştea and also in the city of Timişoara, with a few in Arad; however, they no longer practice their religion, having converted to Roman Catholicism. There are also a few villages of Paulicians in the Serbian part of Banat, especially the villages of Ivanovo and Belo Blato, near Pančevo.
In modern and popular culture

In Foucault's Pendulum, a novel by the Italian writer and philosopher Umberto Eco, the plot concerning a widespread secret and mystic conspiracy has its ground in the disappearance of the Bogomils after the fall of the Second Bulgarian Empire under the rule of the Ottoman Empire.

The Secret Book is a Macedonian feature film combining the detective, thriller and conspiracy fiction genres, based on fictional story of the quest for the original Slavic language "Secret Book", written by the Bogomils in Bulgaria and carried to Western Europe during the Middle Ages.

An English profanity and the name of a crime emerged from reports of the Bogomils by the Catholic Church. The words "bugger" and "buggery" emerged, by way of the word "bougre" in French, from "Bulgar" (Bulgarian), which was understood to mean the Bogomils, who were believed to be devoted to the practice of sodomy.[1] "Buggery" first appears in English in 1330, though "bugger" in a sexual sense is not recorded until 1555.[2]
References

   1. ^ Erin McKean, ed (2005). New Oxford American Dictionary, 2nd edition. Oxford University Press. ISBN 0-19-517077-6.
   2. ^ OED 1st edn

Sources

    * J. C. Wolf, Historia Bogomilorum (Wittenberg, 1712)
    * Euthymius Zygabenus, Narratio de Bogomilis, ed. Gieseler (Göttingen, 1842)
    * C. J. Jirecek, Geschichte d. Bulgaren (Prague, 1876), S. 155, 174-175
    * L. P. Brockett, The Bogomils of Bulgaria and Bosnia: The Early Protestants of the East (s.l., 1879) [1]
    * V. Sharenkoff, A Study of Manicheism in Bulgaria (New York, 1927).
    * D. Obolensky, The Bogomils: A Study in Balkan Neo-Manichaeism (Cambridge, 1948), reprint New York, 1978
    * S. Runciman, The Medieval Manichee: A Study of the Christian Dualist Heresy (Cambridge, 1947)
    * K. Papasov, Christen oder Ketzer - die Bogomilen (Stuttgart, 1983)
    * D. Angelov, Bogomilstvoto (Stara Zagora, 1995)
    * J. Meiers, Archbishop Ancient Order of Bogomil, of Americas'.
    * J. Ivanov, Bogomilski knigi i legendi (Sofija, 1925). French translation by M. Ribeyrol, Livres et Légendes bogomiles (Paris, 1976).

See also

    * Cathar
    * Paulicianism
    * Novgorod Codex

External links

    * Anna Comnena's The Bogomils
    * Entry of Slavs Into Christendom
    * Raoul Vaneigem, The Resistance to Christianity
    * Christian Dualist Heresies in the Byzantine World C.650-C.1450
    * L. P. Brockett, The Bogomils of Bulgaria and Bosnia - The Early Protestants of the East

[show]
v • d • e


Offline daczo

  • Forum fan
  • *****
  • Posts: 524
Basic Information

The Cathars (also known as Albigensians, Bougres, Bulgars, or Bons Hommes et Bonnes Femmes) were a gnostic, dualistic sect of Christianity. They believed the world was created by one of two Gods, an evil God known as Rex Mundi, who was the creator of all matter. By contrast, the Cathars worshiped a bodiless spiritual God, whom they believed to be the God of love and peace. They believed that goal of mankind should be to put love before power, and strive to achieve spiritual enlightenment and shed the material world.

Offline Serif mkd

  • Adviser
  • ****
  • Posts: 337
  • Gender: Male
serif mkd во Булгариjа автори, као академик д.р Блаже Ристовски, са проф. Петър Петров, Анастас Иширков, Мильо Павлов, Стоjу Шишков и пр., а обективни иследовател са Груев, М., Елдъров, Св., Желязкова, Ан., Милятич, Л., Назърска, Ж., Карамихова, М., Кънчов, В., Лори, Б., Япов, П., Георгиев, В., Трифонов, С., Кил, М. и пр. 
   А Георги Трајчев ,каде би го ставил?
   Ако некој од споменатите публикувал нешто посочи ми или постави во темава .Би било интересно да прочитаме.

 

Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42